به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ استفاده از سیستم آبخوری به‌عنوان یکی از معمول‌ترین روش‌های تجویز واکسن‌های زنده شناخته شده است. در این روش حداقل یک ساعت قبل از شروع تجویز لازم است که آب از دسترس پرنده دور نگه داشته شود تا از مصرف آب توسط تمام پرندگان پس از تجویز واکسن در آن اطمینان حاصل نمایید.
میزان مصرف آب توسط پرندگان معیار مهمی برای محاسبه میزان آب لازم برای مخلوط کردن با واکسن می‌باشد، در سالن‌هایی که به ابزار اندازه‌گیری آب مصرفی مجهز هستند محاسبه میزان مصرف آب به‌راحتی انجام می‌گیرد در سالن‌هایی که این ابزار را ندارند به کمک راهنمای استاندارد و با توجه به سن- نژاد و دمای هوا – میزان آب مصرفی محاسبه می‌شود (جدول)
در سالن‌هایی که به مدیکاتور (وسیله‌ای که روی سیستم آبخوری نصب شده و میزان ویتامین‌ها و دارو‌های اضافه شده به سیستم آبخوری را اندازه‌گیری می‌کند) مجهز هستند می‌توان از دو روز قبل از واکسیناسیون تنها از آب در سیستم استفاده کرد و به‌این ترتیب میزان آب مصرفی را محاسبه نمود در شرایطی که از پمپ‌های آب استفاده می‌کنید فرض بر این است که آبی که بایستی برای واکسیسناسیون مصرف نمایید حدوداً 30 درصد آب مصرفی روزانه باشد.
جدول زیر راهنمای کلی در مورد مصرف آب در جوجه‌های گوشتی است که بر اساس سن و دمای محیط تدوین شده است توجه به این نکته ضروری است که در دما‌های بالاتر محیط، میزان نیاز پرنده‌ها به آب دو برابر می‌شود.
|
|
|
روز /1000 پرنده/گالن |
|
سن جوجه های گوشتی(هفته) |
22 درجه ساتیگراد |
32درجه سانتیگراد |
1
2 |
10 |
20 |
|
3 |
25 |
49 |
|
4 |
33 |
65 |
|
5 |
40 |
72 |
|
6 |
46 |
90 |
|
7 |
51 |
100 |
|
8 |
55 |
108 |
قبل از واکسیناسیون
•همواره واکسن آشامیدنی را در روز دان پرنده‌ها تجویز نمایید (در صورتی که برنامه دان و بدون دان در سالن اجرا می‌کنند)
•از دو روز قبل از واکسیناسیون بایستی هر گونه دارو‌درمانی مواد ضد‌عفونی‌کننده و کلر از آب آشامیدنی حذف گردد.
•مدت زمانی که پرنده‌ها را پیش از واکسیناسیون از آب محروم می‌کند:
o در آب و هوای گرم 30-60 دقیقه
o در آب و هوای خنک 90-60 دقیقه
•همیشه صبح زود واکسن را به آب اضافه نمایید.
•تعبیه فضای کافی آبخوری برای دسترسی راحت تمام پرنده‌ها به آب از ضروریات است.
آماده‌سازی واکسن
•اضافه کردن پودر شیر‌خشک به آب حدود 30-20 دقیقه قبل از اضافه کردن واکسن باعث ثبات بیشتر واکسن در آب خواهد شد و توصیه می‌شود میزان شیر‌خشکی که باید اضافه نمود 500 گرم به ازای هر 200 لیتر آب می‌باشد.
•با کنار زدن ورقه آلمینیومی و محافظ پلاستیکی درب ویال واکسن را باز نمایید با استفاده از آبی که می‌خواهید در واکسیناسیون از آن استفاده کنید دو سوم ویال واکسن را پر نمایید درب پلاستیکی ویال را گذاشته و به آرامی تکان دهید تا واکسن لئوفیلیزه با آب مخلوط شود ویال‌ها را چندین بار با آب پر و خالی کنید تا تمام واکسن با آب مصرفی طیور مخلوط شود.
•می‌توانید واکسن را در یک ظرف پلاستیکی مدرج آماده‌سازی نموده و سپس به سیستم آبخوری اضافه نمایید و یا مستقیماً در داخل تانک ذخیره آب سالن مراحل آماده‌سازی واکسن را طی کنید.
•چنان‌چه از یک منبع مستقیم‌کننده آب استفاده می‌کنید لازم است که متوسط میزان آب مصرفی از 4 روز قبل را محاسبه نمایید تا میزان آب مورد‌نیاز برای منبع را به دست آورید حالا 30 درصد از حجم آب مصرفی را محاسبه و برای آماده‌سازی واکسن در داخل ظرف مصرف نمایید.
در تمام مراحل آماده‌سازی و مخلوط نمودن واکسن و اضافه نمودن ثبات‌دهنده توصیه‌های شرکت سازنده را به‌دقت مورد توجه قرار دهید، زمانی که واکسن در منبع تقسیم کننده آب تجویز می‌شود به محلول واکسن رنگ نیز اضافه کرده و به‌کمک یک همزن پلاستیکی یا هر نوع همزن تمیز دیگری محلول واکسن را مخلوط نمایید.
تجویز واکسن
•واکسن آماده شده را داخل آبخوری ریخته یا در صورت آماده کردن واکسن در مخزن آبخوری دریچه مخزن را باز نمایید.
•در بین پرنده‌ها به آرامی حرکت کنید تا از مصرف آب توسط همه آن‌ها اطمینان یابید در‌صورت استفاده از آب‌خوری‌های دستی در صورت نیاز آن‌ها را جابه‌جا کنید.
•توجه داشته باشید که پرنده‌ها باید تمام آب حاوی محلول واکسن را بین یک تا دو ساعت مصرف کنند.
پس از واکسن
•مشخصات کامل واکسن به‌همراه هر‌گونه مشکلی که در حین واکسیناسیون با آن مواجه شده‌اید را ثبت و بایگانی نمایید این اطلاعات ممکن است برای ارزیابی نتایج مفید باشند.
تا بعد از 24 ساعت از پایان واکسیناسیون نیز نباید هیچ‌گونه دارو – مواد ضد‌عفونی‌کننده و کلر به آب آشامیدنی اضافه کنید.
واکسیناسیون به طریق اسپری در جوجه‌کشی
در بسیاری از مناطق جوجه‌های یک روزه را به کمک اسپری ذرات واکسن زنده، به داخل جعبه‌های حمل جوجه انجام می‌دهند در این روش لازم است اندازه ذرات به‌دقت کنترل‌شده و روند و صحت واکسیناسیون را نیز از طریق وجود رطوبت و یا رنگ روی پوست جوجه‌ها ارزیابی نمود این روش واکسیناسیون بیشتر برای واکسن‌های تنفسی (نظیر واکسن برونشیت و نیوکاسل) و کوکسیدوز‌های زنده به‌کار می‌رود.
نکات مهمی‌که در واکسیناسیون به‌روش اسپری برای واکسن‌های تنفسی در جوجه‌کشی بایستی مد‌نظر قرار گیرند
•با وجود این که معمولاً دز واکسن‌های تنفسی که به روش اسپری تجویز می‌شوند به ازای هر جعبه جوجه 0/7میلی‌لیتر است اما بهتر است که برای هر نوع واکسن دز پیشنهادی شرکت سازنده را جویا شد.
•میزان آب مصرفی با توجه به نوع واکسن و تجهیزات اسپری‌کننده متفاوت است.
•مناسب‌ترین سایز برای قطر ذرات واکسن 300-100میکرون می‌باشد ذرات کوچک‌تر از این با جریان هوا جابجا شده و جوجه‌ها به‌درستی واکسینه نمی‌شوند.
•موادی که لازم است بر آن‌ها نظارت نمایید عبارت‌اند از فشار هوا- الگوی اسپری واکسن از سر نازل‌ها– میزان واکسنی که در هر فشار از سر نازل‌ها اسپری می‌گردد، جهت نازل‌ها و ارتفاع آن‌ها از جعبه جوجه‌ها