به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بسیاری از صاحبان گربه، چه برای آرام کردن حیوان و چه برای ساکت کردن او هنگام میومیو کردن، ناخودآگاه از کلماتی مثل «هیس» استفاده میکنند. اما جالب است بدانید این کلمات نهتنها برای گربه قابل درک نیستند، بلکه در بسیاری از موارد میتوانند نتیجهای کاملاً معکوس داشته باشند و باعث افزایش استرس یا پرخاشگری او شوند. در ادامه توضیح میدهیم چرا این اتفاق میافتد و چه رفتارهایی جایگزین مناسبتری هستند.
«هیس» صدایی شبیه به فِشفِش هشدار گربه دارد
گربهها برای ارتباط با همنوعان خود و حتی با انسانها، از طیف گستردهای از صداها استفاده میکنند؛ از میومیو و خرخر گرفته تا فشفش، غرغر و صداهای کوتاه و زیر. هرکدام از این صداها معنای مشخصی دارند و نشاندهنده حالت روحی خاصی هستند.
یکی از مهمترین صداهای هشداردهنده در زبان گربه، فشفش کردن است. این صدا معمولاً زمانی شنیده میشود که گربه احساس ترس، ناراحتی یا تهدید میکند. در این حالت، دهان گربه باز میشود و صدایی شبیه بیرون دادن هوا با شدت ایجاد میکند؛ پیامی واضح که یعنی:
«نزدیک نشو، اگر ادامه بدهی ممکن است حمله کنم.»
گربهها در شرایط مختلفی فشفش میکنند، از جمله:
- هنگام درگیری با گربههای دیگر
- پس از جفتگیری (بهویژه در مادهها برای دور کردن نر)
- زمانی که احساس خطر، ترس یا اجبار به تماس فیزیکی دارند
کلماتی مثل «هیس» از نظر آوایی بسیار به همین صدای هشدار شباهت دارند. به همین دلیل، بهجای آرام کردن گربه، میتوانند او را بیشتر مضطرب یا تدافعی کنند. برخی دامپزشکان و متخصصان رفتارشناسی گربه نیز به همین علت توصیه میکنند از این کلمات استفاده نشود.
چگونه یک گربه را واقعاً آرام کنیم؟
در دنیای گربهها، خرخر کردن یکی از مهمترین ابزارهای آرامسازی است. برخلاف تصور رایج، خرخر فقط نشانه خوشحالی نیست؛ گربهها در شرایط درد، ترس، زایمان یا حتی پایان عمر نیز خرخر میکنند. این صدا با فرکانس خاص خود، به کاهش استرس و تسکین بدن کمک میکند.
در ارتباطات دوستانه، گربهها معمولاً از میوهای کوتاه، زیر و ملایم استفاده میکنند که نشاندهنده نیت مثبت و آرامش است.
طبیعتاً ما انسانها نمیتوانیم خرخر کنیم، اما میتوانیم رفتار خود را به شکلی تنظیم کنیم که برای گربه آرامبخش باشد، از جمله:
- صحبت کردن با صدایی آرام، ملایم و کمی زیر
- حفظ زبان بدن ریلکس و بدون تنش
- پرهیز از حرکات ناگهانی و صداهای بلند
- احترام گذاشتن به تمایل گربه برای تماس فیزیکی
اگر گربه شما در شرایط استرسزا قرار دارد، مثلاً هنگام مراجعه به دامپزشک یا حضور مهمانان ناآشنا، کافی است آرام صحبت کنید و فضای امنی برایش فراهم کنید. تلاش برای بغل کردن یا نوازش اجباری در این شرایط، معمولاً نتیجه معکوس دارد و استرس را تشدید میکند.
اگر گربه بیش از حد میومیو میکند، چه کنیم؟
گاهی استفاده از «هیس» نه برای آرام کردن، بلکه برای ساکت کردن گربه به کار میرود. اما بهتر است ابتدا بدانیم چرا گربه میو میکند.
میومیو کردن عمدتاً راه ارتباطی گربه با انسان است. گربههای وحشی یا گربههایی که با انسان بزرگ نشدهاند، معمولاً میو نمیکنند. در واقع، گربهها یاد گرفتهاند که با میومیو میتوانند توجه انسان را جلب کنند.
دلایل رایج میومیوی زیاد شامل موارد زیر است:
- بیان یک نیاز (غذا، بیرون رفتن، بازی)
- جلب توجه (حتی واکنش منفی هم نوعی توجه محسوب میشود)
- ناراحتی جسمی (درد، بیماری)
- استرس یا مشکلات رفتاری
گربهها از طریق یادگیری تداعیمحور عمل میکنند. مثلاً اگر بفهمند میو کردن جلوی در باعث باز شدن آن میشود، این رفتار را تکرار خواهند کرد.
بهجای ساکت کردن یا تنبیه گربه، بهتر است علت اصلی میومیو را پیدا کنیم. تنبیه یا داد زدن نهتنها مشکل را حل نمیکند، بلکه میتواند استرس و رفتارهای ناخواسته را تشدید کند.
راهکارهای پیشگیرانه برای کاهش میومیوی آزاردهنده
برای داشتن گربهای آرامتر، میتوان اقدامات زیر را در نظر گرفت:
- باز گذاشتن درها یا نصب درِ مخصوص گربه
- فراهم کردن غذا بهصورت آزاد (Free Feeding)، متناسب با توصیه دامپزشک
- غنیسازی محیط زندگی با اسباببازی، اسکرچر، درخت گربه و فضاهای مرتفع
- اختصاص زمان برای بازی و تعامل روزانه
- حفظ روتین منظم روزانه و پرهیز از تغییرات ناگهانی
- فراهم کردن فضاهای امن و آرام برای استراحت
- رسیدگی منظم به سلامت گربه و معاینات دامپزشکی
همچنین یادگیری زبان بدن گربه بسیار مهم است. نشانههایی مثل:
- تکان دادن شدید دم
- خواباندن گوشها به عقب
- گشاد شدن مردمک چشم
- سیخ شدن موها
همگی نشاندهنده ناراحتی یا استرس هستند و به شما کمک میکنند قبل از بدتر شدن وضعیت، رفتار مناسبی نشان دهید.
جمعبندی
گفتن «هیس» به گربه نهتنها کمکی به آرام شدن او نمیکند، بلکه میتواند پیام تهدیدآمیز منتقل کند. درک زبان گربه و پاسخ دادن با رفتار آرام، احترام به مرزها و توجه به نیازهایش، بهترین راه برای داشتن رابطهای سالم و آرام با این حیوان دوستداشتنی است.