نمره وضعیت بدنی گوسفند(BCS) چیست و چرا اهمیت دارد؟

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ نمره وضعیت بدنی گوسفند یا BCS (Body Condition Score) یک روش علمی و استاندارد برای ارزیابی میزان ذخایر چربی عضلات گوسفند است. این روش که در بسیاری از کشورهای دامپرور مورد استفاده قرار می‌گیرد، به دامدار کمک می‌کند تا سلامت، تغذیه و عملکرد تولیدمثلی گله را به‌صورت دقیق مدیریت کند.

BCS با لمس ناحیه‌ای خاص در بدن گوسفند – بین آخرین دنده و استخوان بدن – تعیین می‌شود و عددی بین ۱ تا ۵ به هر دام اختصاص می‌دهد. در این مقیاس، نمره ۱ به گوسفند بسیار لاغر و نمره ۵ به گوسفند بسیار چاق اختصاص دارد. گاهی برای دقت بیشتر از نیم‌واحدها مانند ۲.۵ یا ۳.۵ نیز استفاده می‌شود.

جدول نمره وضعیت بدنی گوسفند

اهمیت BCS در مدیریت گله

۱. بهبود باروری: گوسفندان با BCS بین ۲.۵ تا ۳.۵ در زمان جفتگیری، بالاترین درصد آبستنی را دارند.

۲. سلامت بره‌ها: نمره مناسب بدنی پیش از زایش باعث افزایش وزن و بقای بره‌ها می‌شود.

۳. تشخیص زودهنگام مشکلات: افت یا افزایش سریع BCS می‌تواند نشانه کمبود تغذیه، انگل، بیماری یا مشکلات دندانی باشد.

4. مدیریت تغذیه: BCS ابزار مهمی برای تنظیم جیره خوراکی در مراحل مختلف تولید است.

زمان‌های کلیدی برای ارزیابی BCS

- پیش از جفت‌گیری → برای اطمینان از آمادگی تولیدمثلی.

- اواسط آبستنی → جلوگیری از کمبود یا اضافه وزن بیش از حد.

- پیش از زایش → تأمین انرژی کافی برای بره‌زایی و شیردهی.

- پس از دَم شدگی (Weaning) → بازیابی وضعیت بدنی برای چرخه بعدی.

توصیه‌های عملی برای بهبود BCS

- تأمین خوراک باکیفیت شامل علوفه مرغوب و مکمل‌های معدنی.

- کنترل منظم انگل‌های داخلی و خارجی.

- جلوگیری از رقابت غذایی با جداسازی دام‌ها براساس BCS.

- ثبت و پایش دوره‌ای نمرات برای هر گوسفند.