به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ ریکِتز (Rickets) نوعی بیماری متابولیک استخوانی در جوجههای در حال رشد است که در اثر اختلال در متابولیسم کلسیم، فسفر یا ویتامین D3 بروز میکند. این بیماری باعث ضعف، تغییر شکل استخوانها و اختلال در ایستادن و حرکت پرنده میشود.
در طیور بالغ، بیماری مشابهی با عنوان استئومالاسی (Osteomalacia) شناخته میشود.
علل اصلی بروز ریکتز در طیور
عامل |
توضیحات |
کمبود ویتامین D3 |
باعث اختلال در جذب کلسیم و فسفر از روده میشود. |
کمبود یا عدم تعادل کلسیم و فسفر |
نسبت نامناسب این دو عنصر، ساخت استخوان را مختل میکند. |
جیره غذایی نامناسب |
استفاده از خوراک غیراستاندارد یا ضایعات غذایی کمارزش. |
اختلالات گوارشی |
باعث کاهش جذب ویتامینها و مواد معدنی میشود. |
نبود نور کافی |
نور خورشید یا لامپ UV برای سنتز ویتامین D ضروری است. |
علائم بالینی بیماری ریکتز در طیور
- لنگش یا ناتوانی در راه رفتن
- ایستادن با پاهای باز یا غیرعادی
- شکستگی یا نرمی استخوانهای پا و سینه
- بزرگ شدن مفاصل ران و زانو
- پرریزی غیرطبیعی یا توقف رشد
- کاهش مصرف خوراک
- تلفات ناگهانی در موارد شدید
تشخیص ریکتز
تشخیص بیماری با استفاده از:
- علائم بالینی (لنگش، ضعف اسکلتی، کاهش رشد)
- بررسی رادیولوژی (نشاندهنده نازک شدن استخوانها)
- آزمایشات بیوشیمیایی (کاهش کلسیم/فسفر و سطح پایین ویتامین D3)
- تشریح لاشه (نرمی استخوان سینه، تغییر شکل استخوانها)
پیشگیری و درمان ریکتز در طیور
عامل |
توضیحات |
کمبود ویتامین D3 |
باعث اختلال در جذب کلسیم و فسفر از روده میشود. |
کمبود یا عدم تعادل کلسیم و فسفر |
نسبت نامناسب این دو عنصر، ساخت استخوان را مختل میکند. |
جیره غذایی نامناسب |
استفاده از خوراک غیراستاندارد یا ضایعات غذایی کمارزش. |
اختلالات گوارشی |
باعث کاهش جذب ویتامینها و مواد معدنی میشود. |
نبود نور کافی |
نور خورشید یا لامپ UV برای سنتز ویتامین D ضروری است. |
نکات کلیدی برای تولیدکنندگان
- نسبت کلسیم به فسفر در جیره جوجهها باید حدود ۲ به ۱ باشد.
- هرگونه کاهش نور یا کیفیت پایین خوراک میتواند زمینهساز بیماری شود.
- جوجههای سریعالرشد (مانند راس یا کاب) حساسیت بیشتری به این بیماری دارند.
- مصرف همزمان مکملهای معدنی و استفاده از نور کافی، مؤثرترین روش پیشگیری است.