به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ فصل تابستان با گرما، رطوبت بالا و افزایش فعالیت حشرات، محیطی مستعد برای بروز زخم‌های سم و عفونتهای پوستی در دام‌ها ایجاد می‌کند. این مشکلات نه‌تنها باعث درد و ناراحتی دام می‌شوند، بلکه درصورت بی‌توجهی، می‌توانند به کاهش تولید، لنگش و حتی تلفات اقتصادی منجر شوند. در این مطلب به بررسی علمی راههای پیشگیری، تشخیص و درمان این عوارض رایج تابستانی می‌پردازیم.
چرا تابستان دام‌ها را در معرض زخم سم و بیماری‌های پوستی قرار می‌دهد؟
افزایش دما، تعریق بیشتر دام، گل‌ولای در اطراف آبشخورها و حضور پررنگ‌تر مگس‌ها و انگل‌های خارجی مانند کنه‌ها، شرایطی ایده‌آل برای بروز و گسترش زخم‌های سم و عفونتهای سطح پوست فراهم می‌کند. برخی دلایل عمده عبارتند از:
|
عامل خطر |
توضیح |
|
رطوبت بالا |
نرم شدن بافت سم و پوست و مستعد شدن برای ترک و عفونت |
|
بستر مرطوب و آلوده |
منبع اصلی عفونتهای باکتریایی مانند فوزوباکتریوم |
|
فعالیت مگس‌ها |
انتقال‌دهنده باکتری و عامل تحریک و خارش پوست |
|
خراشیدگی ناشی از خار و سنگ |
ایجاد زخم و راه ورود پاتوژن‌ها |
رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با سم و پوست در تابستان
درماتیت بین‌سمی (Interdigital dermatitis)
شایع‌ترین نوع زخم‌های بین سم در هوای گرم و مرطوب که با بوی بد و لنگش همراه است.
فوسوباكتریوز (Footrot)
عفونت شدید بین‌سمی که باعث پوسیدگی و افتادن ناخن سم می‌شود. به شدت مسری است.
مگس‌زدگی (میاز)
زخم‌هایی که مگس در آن تخم‌گذاری کرده و لاروها بافت را می‌خورند.
عفونتهای قارچی پوستی
مانند درماتوفیتوز که در نواحی مرطوب پوست بیشتر دیده می‌شود.
راههای پیشگیری از زخم سم و عفونتهای پوستی در تابستان
|
راهکار |
توضیح |
|
خشک و تمیز نگه‌داشتن جایگاه |
تعویض مداوم بستر، کنترل رطوبت اطراف آبشخور |
|
معاینه منظم سم |
بررسی ترک، بوی بد، گرما یا تورم در ناحیه سم |
|
ضدعفونی هفتگی سم‌ها |
استفاده از محلول‌هایی مانند سولفات مس یا فرمالین با دوز مناسب |
|
کنترل مگس و انگل‌ها |
نصب تله مگس، استفاده از آفت‌کش‌های مجاز و مدیریت کود |
|
استفاده از مکمل‌های معدنی |
بهبود سلامت پوست و استحکام سم (خصوصاً مس و روی) |
درمان زخم‌های سم و عفونتهای پوستی
تمیزکردن زخم: با آب و صابون یا محلول نمکی استریل
استفاده از آنتی‌بیوتیک موضعی یا تزریقی: با تجویز دامپزشک
پانسمان زخم: در صورت نیاز، با گاز استریل و باند محافظ
استفاده از حمام سم: حداقل هفته‌ای یک بار برای کنترل عفونتهای جمعی
ایزوله کردن دام بیمار: برای جلوگیری از انتقال عفونت به سایر دام‌ها
نکات کلیدی در تابستان
- از چرای طولانی‌مدت در مراتع گلی مرطوب خودداری کنید.
- تهویه مناسب جایگاه را جدی بگیرید تا پوست دام خشک بماند.
- در صورت مشاهده هرگونه زخم یا لنگش، بلافاصله اقدام به درمان نمایید.
جمع‌بندی
تابستان به‌دلیل گرمای زیاد و رطوبت بالا، زمان بحرانی برای سلامت پوست و سم دام‌هاست. با رعایت بهداشت جایگاه، پیشگیری اصولی و درمان به‌موقع، می‌توان از بروز مشکلاتی مانند زخم سم، میاز و عفونتهای پوستی جلوگیری کرد و عملکرد دامداری را در این فصل حفظ نمود.