به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ پیودرمای سطحی در سگ یک عفونت پوستی با منشأ با کتریایی است که معمولاً به دنبال ضعف در سد دفاعی طبیعی پوست رخ می‌دهد. در مواردی که سگ به علت بیماری‌های زمینه‌ای، آلرژی یا سایر عوامل دچار ضعف سیستم ایمنی یا تخریب بافت اپیدرم می‌شود، زمینه برای ورود و رشد باکتری‌ها، به‌ویژه استافیلوکوک‌ها فراهم می‌گردد.
اگرچه این بیماری در بیشتر موارد تهدیدکننده حیات نیست، اما در صورت عدم درمان می‌تواند به پیودرمای عمقی تبدیل شده و مشکلات جدی‌تری برای سلامت سگ ایجاد کند.
پیودرمای سطحی چیست؟
پیودرمای سطحی به نوعی عفونت پوستی گفته می‌شود که در لایه‌های بیرونی پوست (اپیدرم) ایجاد می‌شود. این وضعیت معمولاً به‌دلیل اختلال در عملکرد سد دفاعی پوست بروز می‌کند و موجب تکثیر بی‌رویه باکتری‌هایی مثل استافیلوکوکوس‌ها می‌شود.
سگ‌هایی که دچار آلرژی، اختلالات ایمنی، تغذیه نامناسب یا بیماری‌های مزمن هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
علل بروز پیودرمای سطحی
از مهم‌ترین دلایل بروز پیودرمای سطحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت نکردن بهداشت یا استفاده از آب آلوده هنگام شست‌وشو
- مصرف شامپوها یا محصولات بهداشتی نامناسب که سد حفاظتی پوست را تخریب می‌کنند
- سوءتغذیه یا کمبود اسیدهای چرب ضروری
- استفاده بی‌رویه یا بلندمدت از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها
- وجود زخم، خراش یا نیش حشرات
- چین‌های پوستی (در نژادهایی مانند بولداگ یا شارپی)
- محیط‌های گرم و مرطوب که شرایط رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کنند
- استرس، اضطراب یا اختلالات روانی
- وجود انگل‌هایی مانند کک‌ها
- بیماری‌هایی مانند گال یا مشکلات هورمونی و ژنتیکی
این عوامل با تضعیف پوست، شرایط را برای نفوذ باکتری‌ها و شروع عفونت فراهم می‌کنند. اگر درمان به‌موقع صورت نگیرد، بیماری می‌تواند به لایه‌های عمقی پوست نفوذ کرده و مشکلات جدی‌تری ایجاد کند.
آیا پیودرمای سطحی مسری است؟
خیر. این بیماری به‌طور کلی مُسری نیست، اما رعایت بهداشت محیطی و شخصی برای جلوگیری از گسترش باکتری‌ها ضروری است. بهتر است لوازم سگ (پتو، اسباب‌بازی، ظرف غذا) به‌صورت منظم با آب داغ و صابون شسته و پارچه‌ها با دمای حداقل ۶۰ درجه سانتی‌گراد شسته شوند.
علائم پیودرمای سطحی در سگ
سگی که دچار پیودرمای سطحی شده باشد ممکن است علائم زیر را نشان دهد:
- بروز جوش‌ها و تاول‌های چرکی
- پوسته‌ریزی و زخم‌های سطحی
- قرمزی و التهاب به شکل پلاک‌های گرد
- خارش و لیسیدن بیش‌ازحد پوست
- بوی نامطبوع از سطح پوست
- ریزش مو در نواحی خاص
- کدورت و زبری موها
در صورت پیشرفت بیماری به فرم عمقی، ممکن است ترشح چرک، تب، کاهش اشتها و ضعف عمومی نیز دیده شود.
تشخیص پیودرمای سطحی
در صورت مشاهده علائم مشکوک، باید در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کرد. تشخیص اغلب با معاینه بالینی انجام می‌شود، اما در موارد خاص ممکن است آزمایش‌هایی مانند سایتولوژی، بیوپسی پوستی و آنتی‌بیوگرام برای شناسایی دقیق باکتری عامل عفونت انجام شوند.
درمان پیودرمای سطحی در سگ
درمان شامل آنتی‌بیوتیک خوراکی یا تزریقی است که معمولاً به‌مدت ۳ تا ۶ هفته ادامه دارد. در کنار آن ممکن است از شامپوهای دارویی یا ضدعفونی‌کننده‌های موضعی استفاده شود.
نکته مهم: استفاده از داروهای حاوی کورتون (کورتیکواستروئیدها) در این بیماری معمولاً توصیه نمی‌شود، زیرا می‌توانند باعث تشدید عفونت شوند.
در موارد خفیف، استفاده از شامپوهای درمانی کفایت می‌کند، ولی در موارد شدید یا مزمن، درمان باید طولانی‌تر و منظم‌تر پیگیری شود.
راه‌های پیشگیری از پیودرمای سطحی
برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- نظافت منظم سگ با آب تمیز و شامپوی مخصوص
- خشک کردن کامل بدن پس از استحمام یا شنا
- تغذیه با جیره‌ای کامل، متعادل و سرشار از اسیدهای چرب مفید
- واکسیناسیون منظم و استفاده از داروهای ضدانگل طبق برنامه
- ویزیت دوره‌ای نزد دامپزشک (حداقل یک تا دو بار در سال)
- کنترل عوامل استرس‌زا و تأمین محیطی آرام برای حیوان
نتیجه‌گیری
پیودرمای سطحی سگ اگرچه بیماری خطرناکی نیست، اما می‌تواند برای حیوان بسیار آزاردهنده باشد و در صورت بی‌توجهی، به مراحل جدی‌تری برسد. تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و پیشگیری مستمر، سه اصل کلیدی برای حفظ سلامت پوست و موی سگ شما هستند.