به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ بیماری نیوکاسل (ND) یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی در صنعت طیور است که با تلفات بالا و کاهش عملکرد اقتصادی همراه است. اما چالش اصلی زمانی ایجاد می‌شود که این ویروس همراه با سایر عوامل بیماری‌زای ویروسی در گله ظاهر شود. آلودگی همزمان (Co-infection) می‌تواند شدت علائم را افزایش داده و مدیریت بیماری را پیچیده‌تر کند.
ویروس نیوکاسل و آلودگی‌های همزمان
آلودگی همزمان با ویروس نیوکاسل معمولاً همراه با سایر عوامل ویروسی رخ می‌دهد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
1- ویروس برونشیت عفونی (IBV)
- هر دو ویروس، سیستم تنفسی را هدف قرار می‌دهند، که می‌تواند باعث افزایش شدت علائم تنفسی و افت تولید تخم شود.
- عفونت IBV باعث تخریب اپیتلیوم تنفسی می‌شود و زمینه را برای نفوذ بیشتر ویروس نیوکاسل فراهم می‌کند.
2- ویروس گامبورو (IBDV)
- ویروس گامبورو سیستم ایمنی پرنده را سرکوب می‌کند، که منجر به کاهش توانایی پرنده در مبارزه با نیوکاسل و واکنش ضعیف به واکسیناسیون می‌شود.
- در حضور هر دو ویروس، تلفات و شدت علائم افزایش می‌یابد.
3- ویروس آنفلوانزای پرندگان (AIV)
- این دو ویروس می‌توانند باعث ایجاد یک سندروم تنفسی شدید شوند که کنترل بیماری را دشوار می‌کند.
- مطالعات نشان داده‌اند که آلودگی همزمان با این دو ویروس می‌تواند منجر به افزایش شدت ضایعات ریوی و افزایش مرگ‌ومیر شود.
4- ویروس رئو (Reovirus)
- باعث ایجاد التهاب و آسیب‌های مفصلی و روده‌ای می‌شود که همراهی آن با نیوکاسل می‌تواند منجر به ضعف عمومی گله شود.
مکانیسم‌های تشدید بیماری در آلودگی همزمان
- افزایش تخریب سلول‌های میزبان: برخی ویروس‌ها مانند IBV و نیوکاسل، هر دو به سلول‌های اپیتلیالی حمله کرده و باعث تخریب سریع‌تر بافت‌ها می‌شوند.
- سرکوب ایمنی و حساسیت بیشتر: ویروس‌هایی مانند گامبورو و رئو، پاسخ ایمنی را ضعیف کرده و پرنده را در برابر نیوکاسل آسیب‌پذیرتر می‌کنند.
- افزایش تکثیر ویروسی: مطالعات نشان داده‌اند که در برخی موارد، حضور یک ویروس می‌تواند شرایط تکثیر ویروس دیگر را تسهیل کند.
روش‌های مدیریت و پیشگیری از آلودگی همزمان
- برنامه واکسیناسیون دقیق: واکسیناسیون همزمان و مناسب برای نیوکاسل، برونشیت، گامبورو و سایر بیماری‌ها می‌تواند از شدت عفونت جلوگیری کند.
- بهبود مدیریت گله: کاهش تراکم گله، تهویه مناسب و کاهش استرس محیطی می‌تواند از گسترش سریع ویروس‌ها جلوگیری کند.
- رعایت اصول بیوسکیوریتی: جلوگیری از ورود پرندگان وحشی، کنترل رفت‌وآمد افراد و ضدعفونی مداوم تجهیزات و سالن‌ها نقش مهمی در کاهش انتقال ویروس‌ها دارد.
- تقویت سیستم ایمنی طیور: استفاده از مکمل‌های تقویت‌کننده ایمنی، مانند پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و ویتامین‌ها، می‌تواند مقاومت گله را در برابر بیماری‌ها افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
آلودگی همزمان با ویروس نیوکاسل و سایر بیماری‌های ویروسی طیور می‌تواند باعث افزایش شدت بیماری، کاهش عملکرد اقتصادی و دشواری در کنترل بیماری شود. بنابراین، رعایت اصول پیشگیری، واکسیناسیون دقیق و مدیریت بهینه گله برای کاهش تلفات و کنترل این چالش ضروری است.