به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ برخی دیگر از باقیمانده‌های حیوانی که مورد مصرف انسان قرار نمی‌گیرد، چربی‌های اضافی و محتویات شکمبه است که می‌توان از آنها در خوراک دام و طیور بهره برد.
چربی‌های حیوانی
باتوجه به پیشرفته تغذیه انسانی و نیز گرایش انسان به مصرف گوشت بدون چربی و یا کم‌چربی مسئله مصرف چربی به طرق دیگر مطرح می‌گردد از مواد چربی در صنعت از مدت‌ها قبل استفاده می‌شده است، ولی باتوجه با اینکه به‌مرور نیز بجای آنها مواد دیگر را مصرف می‌نمایند، باید برای مصرف چربی‌ها به‌صورت دیگری اقدام گردد.
یکی از طرق استفاد از چربی‌های حیوانی مصرف آن در تغذیه دام‌ها می‌باشد، مصرف این مواد انرژی‌زا موقعی مورد توجه خواهند بود که از لحاظ اقتصادی قابل توجیح باشد.
بطور کلی وجود مقداری چربی خالص در جیره غذایی باعث بالا رفتن قابلیت هضم غذا شده و نیز اشتهای حیوان را زیاد می‌کند و متابولیسم انرژی را بالا می‌برد.
چربی‌های مورد مصرف در غذای دام‌ها نباید خالص بوده و به‌هیچ‌وجه فاسد نشده باشند و تهیه و نگهداری آنها عملی و سهل باشد.
برای نگهداری و فاسد نشدن چربی‌های حیوانی می‌توان از مواد شیمیایی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها به مقدار 150 تا ۲۰۰ گرم در تن استفاده نمود. ازاین چربی‌ها می‌توان به‌خوبی در جیره غذایی مرغ، گوسفند، گاو پرواری و دیگر حیوانات استفاده کرد.
محتویات شکمبه
در شکمبه (سیرابی) همیشه مقدار زیادی مواد غذایی هضم وجذب نشده وجود دارد که از آن می‌توان به عنوان کود و یا غذای دام و طیور استفاده کرد. استفاده از این مواد در تغذیه دام موقعی اقتصادی خواهد بود که مقدار آب آنها زیاد نباشد، درغیراین‌صورت باید از آنها به‌صورت کود استفاد به‌عمل آید.
چون هضم وخروج مواد غذائی در شکمبه بطئی بوده و ممکن است حتی از یک هفته هم طولانی‌تر شود، پس درموقع کشتار همیشه بیش از یک‌سوم حجم آنرا مواد غذائی اشغال کرده است.
البته در کشورهای خارجی اغلب حیوانات را بصورت ناشتا ذبح می‌کنند، بدین صورت که دام را حداقل 24 ساعت قبل از کشتار در محل معینی بعنوان محل انتظار نگهداری کرده و بعد از آزمایشات لازمه به قسمت کشتار می‌فرستند، درنتیجه شکمبه این حیوان تا حدود زیادی خالی می‌باشد ومحتویات درونی آن بیشتر بصورت مایع خواهد بود.
در کشور ما برعکس چوبداران سعی می‌کنند که شکمبه حیوان را به روش‌های مختلف حتی‌المقدور قبل از کشتار پر کننده و درنتیجه اکثراً شکمبه مملو از غذا خواهد بود که بسته به نوع غذا ممکن است ارزش آن بسیار بالا باشد.
از طرف دیگر باتوجه به کار و فعالیت ذره‌بینی‌های داخل شکمبه ممکن است ارزش غذای محتویات شکمبه به‌علت هضم اولیه فیبر و دیگر مواد (مواد مکمل مانند ویتامین‌ها) حتی بیش از ماده اولیه باشد.
برای استفاده عملی از این محتویات بهتراست آنرا قبلاً خشک نمود. خشک کردن ممکن است به دو طریق صورت گیرد، طریقه ساده و ارزان آن بدین صورت است که این محتویات را در حوضچه‌های پهن با ارتفاع حداکثر 5 تا 7 سانتی‌متری ریخته و بوسیله نور آفتاب خشک می‌شود.
طریقه دیگر روش مکانیکی با حرارت است که با دستگاه‌ها و ماشین‌آلات خشک‌کن می‌باشد که فقط ممکن است در کشتارگاه‌های بزرگ مقرون به صرفه باشد. البته استفاده از این دستگاه‌ها به‌واسطه بالا بودن درجه حرارت موقع خشک کردن، ارزش محصول را تا حدودی الحاظ فیزیولوژیکی پائین می‌آورد.
بطورکلی در مورد باقیمانده بدن حیوانات، باید گفته شود که مهم‌ترین ارزش غذائی آنها برحسب درصد پروتئین قابل هضم یا ارزش انرژی‌زائی و یا مواد معدنی قابل جذب آنها می‌باشد. مثلاً مقدار پروتئین و ترکیب پروتئین پودرخون موردتوجه است، در صورتی‌که ارزش این غذا برحسب روش خشک کردن تغییر می‌کند.