به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در کشورهائی که ازنظر مواد اولیه برای تغذیه دام و طیور و ماهی دچار کمبود هستند، سعی می‌نمایند از تمام امکانات موجود داخلی برای این منظور استفاده نموده و وابستگی خود را به واردات خارجی تا حد امکان کاهش دهند.
یکی از این منابع که در طی سال‌های اخیر به‌عنوان یک منبع تغذیه‌ای دام مورد استفاده قرار گرفته است، پودر کود مرغ می‌باشد.
طبق مطالعات انجام شده، غذای متعادلی که اکنون در مرغداری‌های صنعتی در اختیار طیور قرار می‌گیرد، در حدود ۸۰-۷۰درصد از انرژی آن جذب و بقیه به‌صورت مدفوع از بدن خارج می‌شود که علاوه بر انرژی، حاوی مقداری مواد ازتی مانند اسید اوریک و بقایای ویتامین‌ها و املاح و داروها نیز می‌باشد.
چنانچه بتوان از آن به‌طور صحیح استفاده نموده، منبع عظیمی ازنظر مواد اولیه در تغذیه مرغ و از کود مرغ در صورت ضرورت می‌توان تا ۵ درصد جیره غذایی استفاده نمود چون کود مرغ ازنظر انرژی فقیر است، باید در جیره‌هائی که از آنها استفاده می‌شود، از مواد دانه‌ای پر انرژی مانند ذرت و یا چربی استفاده کرد.
انواع کود مرغ
1) کود بستر جوجه‌های گوشتی
این کود دارای پروتئین بالا بوده و حاوی ۱۸-۳۰ درصد اسید اوریک، ۱۲-۱۷ درصد آمونیاک، ۲-۴ درصد کراتین و دیگر ترکیبات ازته می‌باشد و انرژی آن نیز بالاتر از انواع دیگر کودهای مرغی می‌باشد.
به‌طورکلی ارزش کیفیت این نوع کود مرغی بستگی به نوع موادی که برای بستر به‌کار می‌رود و همچنین مدیریت کود در طول دوره پرورش دارد.
2) کود نیمچه‌های تخمگذار یا مادر
این کود از پرورش نیمچه‌های جانشین‌شونده تخمگذار یا مادر به‌دست می‌آید. ارزش این کودها که حاوی فضولات و بستر هستند کمتر از کود جوجه‌های گوشتی است زیرا در پرورش نیمچه‌ها از مقدار بیشتر مواد بستر استفاده می‌شود. همچنین غذای این مرحله پرنده حاوی انرژی و پروتئین خام کمتر و الیاف بیشتر از غذای جوجه‌های گوشتی است.
3) کود مرغ‌های تخمگذار یا مادر در روش بستر
این نوع کود از لانه‌هائی که در آن مرغ تخمگذار و یا مادرهای گوشتی یا تخمگذار در روی بستر نگهداری می‌شوند جمع‌آوری می‌گردد و نسبت بستر به فضولات در آن کمتر از کود جوجه‌های گوشتی است از این رو الیاف خام آن کمتر می‌باشد.
4) فضولات یا کود سیستم قفس
کود طیوری که در قفس نگهداری می‌شوند خالص و بدون بستر می‌باشد از این‌رو ارزش آن بیشتر بوده و برای استفاده در تغذیه دام‌ها به‌کار برده می‌شود. معمولاً برای این منظور از کود مرغ‌ها یا جوجه‌های گوشتی که در قفس نگهداری می‌شوند، استفاده می‌گردد و آن را در دستگاه‌هایی مخصوص در حرارت خشک و پاستوریزه می‌کنند.