بافت شناسی کوتیکول

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ میگوهای پنائیده در شاخه بندپایان و زیرشاخه سخت‌پوستان قرار داشته و مشابه همه سخت‌پوستان دارای یک اسکلت خارجی یا کوتیکول محافظت‌کننده بوده که با ضخامتی کمتر از 5 میلی‌متر بدن حیوان را به‌طور کامل می‌پوشاند.

این پوسته در هنگام رشد می‌بایست با پوسته جدید جایگزین شده و اصطلاحاً پوست‌اندازی (moulting) صورت گیرد (Shanker2005) کوتیکول در سخت‌پوستان ده‌پا شامل چهار لایه اصلی و یک اپیدرم تحتانی تحت عنوان اپیدرم کوتیکولار می‌باشد که این چهار لایه به ترتیب از پائین به بالا شامل:

١- لایه غشائی کلسیفه نشده که عمده‌ترین ترکیب آن کیتین بوده و فاقد ترکیبات کلسیمی است

٢- لایه ضخیم مطبق و به‌شدت کلسیفه تحت عنوان اندوکوتیکول که حاوی کیتین و کلسیم بوده و به‌دلیل داشتن مقادیر بسیار بالاتری از کلسیم به‌طور واضحی از سایر لایه‌ها متمایز است.

3- لایه نازک‌تر مطبق و کلسیفه شده تحت عنوان اگزوکوتیکول که حاوی کیتین و کلسیم بوده و ترکیباتی شبیه پیگمان در آن تشخیص داده شده است.

4- لایه خارجی دو طبقه‌ای نازک و کلسیفه شده تحت عنوان اپی‌کوتیکول که فاقد کیتین بوده اما حاوی سطوح مختلفی از کلسیم است این لایه حاوی آنزیم پلی فنیل اکسیداز بوده که از طریق مکانیسم quinine tanning باعث سختی این لایه می‌شود.

علاوه بر این ساختارهای افقی، کوتیکول دارای یک سری ساختارهای عمودی شامل کانال‌های روزنه‌دار و لوله‌های غدد پوششی است کانال‌های روزنه‌دار حاوی رشته‌های سیتوپلاسمی دارای مواد سلولی متشکل از کیتین، کربنات کلسیم و پروتئین می‌باشد، این مواد بالاخص در هنگام شکل‌گیری و تکامل کوتیکول بوسیله سلول‌های اپیدرم تولید شده و به کوتیکول انتقال می‌یابند (1960 Dennel) غدد پوششی در بافت‌های زیرین قرار گرفته و مجاری آنها در کوتیکول نمایان می‌باشد. به‌نظر می‌رسد این غدد با تولید آنزیم پلی‌فنیل اکسیداز در روند phenolic tanning نقش ایفا می‌کنند. (Richards 1951)

بیشتر بدانیم:
آشنایی با پرورش میگو
عملیات پرورشی میگو

شکل ۱- آرایش لایه‌های مختلف در کوتیکول میگوی خانواده پنائیده (رنگ آمیزی CU- EPI (H & E ائوزینوفیلیک و دارای دو لایه جداگانه ـ (EXO-CU (Exocuticule تا حد زیادی بازوفیلیک و به‌صورت لایه لایه قابل مشاهده است. ـ (Endo-cu (Endocuticule ائوزینوفیلیک و کاملاً جداگانه از بقیه لایه‌ها – در زیر این لایه بافت اپیدرم و پائین‌تر بافت همبند قرار دارد در داخل بافت همبند غدد tegemental قرار دارد که کانال‌های آن به‌صورت عمودی وارد کوتیکول می‌شود.

آرایش لایه‌های مختلف در کوتیکول میگوی خانواده پنائیده