به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ برای ایجاد یک گله بز شیری اصلاح شده دو روش کلی وجود دارد. در روش اول باید همه بزهای نر و ماده مورد نیاز برای تشکیل گله را از مراکز فروش نژاد خالص سانن یا آلپاین خریداری نمود.
نیازهای پرورش دام خود را بیابید.
روش دوم روش آمیخته‌گری است. یعنی خریدار باید یک یا چند راس بز نر خالص از نژاد سانن یا آلپاین از مراکز فروش نژاد خالص سانن یا آلپاین تهیه نماید و سپس آنها را با گله‌ای از بزهای بومی نگهداری کند تا پس از طی چند نسل آمیخته‌گری و اصلاح نژادی صورت بگیرد.
روش اول: تشکیل گله بز شیری از بزهای نر و ماده خالص سانن و آلپاین
این گله کاملاً خالص بوده و غالباً خریدار، نژادهای شیری سانن و آلپاین را در تعداد مورد نظر خود تهیه نموده و گله را تشکیل می‌دهد. این گله کاملا یک دست بوده و از وارد نمودن بزهای بومی منطقه و بزهای سایر نژادها به این گله جلوگیری می‌شود.
پرورش‌دهندگان گله‌های خالص بزهای شیری سانن و آلپاین باید برنامه‌ریزی کاملاً علمی داشته باشند و تمامی روش‌های مدرن دامداری مانند ثبت و رکوردگیری، تهیه شناسنامه، احداث جایگاه، جفت‌گیری کنترل شده، تغذیه صحیح و … را انجام دهند.
مزایای این روش:
تمامی بزهای گله و بزهای تولید شده از این گله از نژادهای سانن و آلپاین خالص می‌باشند و از نظر میزان شیردهی بسیار مطلوب هستند.
در این گله بزهای نر و ماده خالص تولید می‌شود که می‌توان پس از چند ماه بزهای نر تولید شده را به عنوان نر خالص نژادهای سانن و آلپاین به فروش رسانید. این بزهای نر ارزش اقتصادی بالایی داشته و در بازگشت سریع سرمایه بسیار موثرند.
در این روش می‌توان در زمان کمتری نسبت به روش دوم، گله‌ای خالص با ظرفیت بالای شیردهی و سودآوری بیشتر تشکیل داد.
این روش معایبی نیز دارد. برای تشکیل گله خالص نژادهای سانن و آلپاین به سرمایه اولیه فراوانی نیاز است. بزهای سانن و آلپاین به مراقبت زیادی نیاز دارند و به همین دلیل، انجام این مراقبت‌ها و احداث جایگاه مناسب هزینه‌بر است.
از دیگر عیوب این روش می‌توان به افزایش احتمال بروز نارسایی‌های ناشی از افزایش هم‌خونی در گله اشاره کرد. برای پیشگیری از این مساله باید هر چند سال یک‌بار بزهای نر جدیدی وارد گله خالص کرد تا از افزایش بیش از حد هم‌خونی جلوگیری کرد.
بیشتر بدانیم:
نحوه راه اندازی گاوداری
بهداشت دستگاه شیردوش و جایگاه شیردوشی
5 نکته در مورد فیبرها که باید بدانید
روش دوم: تشکیل گله بز شیری از طریق آمیخته‌گری
این روش علمی برای اصلاح نژادی بزهای بومی مناطق مختلف به کار می‌رود. اجرای این روش در تمامی دنیا مرسوم است و برای انجام آن به سرمایه اولیه چندانی نیاز نیست. برای تشکیل این گله، بزهای ماده از بزهای بومی منطقه انتخاب می‌شوند. سپس دامدار چند راس بز نر نژادهای سانن و آلپاین را تهیه نموده و به این گله وارد می‌کند.
مراحل تشکیل گله شیری در روش آمیخته‌گری:
اولین گام خرید تعدادی بز نر خالص از نژاد سانن یا آلپاین است. هنگام خرید بهتر است به مراکز معتبر مراجعه کنید و بزهای نر قوی و سالم را انتخاب کنید. بزهای ماده را نیز از گله‌های شناخته شده و مطمئن بومی انتخاب کنید. این بزها باید از نظر سلامت و باروری ایده‌آل باشند.
گله بزهای بومی باید فاقد بزهای نر بومی باشد. تمامی بزهای نر بومی را از گله خارج کنید و امکان هرگونه جفت‌گیری بزهای ماده با بزهای نر بومی را ازبین ببرید. بزغاله‌هایی که از آمیزش بزهای نر نژاد سانن و آلپاین با بزهای ماده بومی منطقه بوجود می‌آیند دارای ۵۰درصد خصوصیات نژادهای سانن یا آلپاین و ۵۰درصد خصوصیات نژاد بومی منطقه هستند که اصطلاحاً بزغاله‌های دورگه نامیده می‌شوند.
برای کسب نتایج بهتر بزغاله‌های نر متولد شده در گله را پیش از بلوغ از گله خارج کنید تا فقط بزغاله‌های ماده در گله باقی بمانند. این کار سرعت فرآیند اصطلاح نژادی را سرعت می‌بخشد. بزغاله‌های ماده پس از بلوغ با بزهای نر خالص نژاد سانن یا آلپاین موجود در گله آمیزش کرده و بزغاله‌هایی با درصد بیشتر صفات نژاد سانن و آلپاین تولید می‌کنند. این بزغاله‌های نسل دوم ۷۵درصد خصوصیات نژاد برتر سانن و آلپاین را داشته و با تکرار این فرآیند در نهایت می‌توان گله‌ای خالص از نژاد شیری سانن و آلپاین تولید کرد.
هرچند این روش نسبت به روش اول زمان بر است اما مزایای زیادی دارد. از مهمترین مزایای این روش می‌توان به توانایی راهپیمایی در کوچ‌های طولانی، نیاز به سرمایه اولیه کم، ایجاد عادت‌پذیری بالا، و ایجاد گله‌های شیری و پربازده اشاره کرد.
منبع: livesheep.com