به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ضعف پا در طیور دارای علل زیادی ازجمله: علل عضلانی- اسکلتی و عصبی، علل استخوانی و علل غضروفی (مفصلی) و عوامل تغذیه‌ای اختلالات اسکلتی می‌باشد.
• ضعف پا دارای علل عضلانی- اسکلتی و عصبی است:
- علل عضلانی مثل کمبود ویتامین E که منجر به تحلیل عضلانی می‌شود و خونریزی عضلانی مثلاً در گامبورو
- علل عصبی مثل کمبود ویتامین B یا فلج پا و گردن و بال در نیوکاسل یا فلج شدن (فلاسید) در بوتولیسم که باعث فلج گردن، پا و پلک سوم می‌شود.
• علل اسکلتی خود شامل علل استخوانی و علل غضروفی (مفصلی) می‌گردد.
- جوجه‌های گوشتی سریع‌الرشد به علت آسیب صفحه رشد دچار دفرماسیون استخوان و اختلال رشد می‌شوند. مادران گوشتی هم به علت رشد روزافزون دچار اختلالات دژنراتیو مفاصل و جراحات استئوکندروتیک در مفصل اپیفیز می‌شوند.
- مرغان تخم‌گذار هم ممکن است به شکنندگی استخوان و استئوپروز به علل متابولیک شوند.
اما اختلالات رشد استخوانی در مرغان گوشتی می‌تواند عفونی یا غیرعفونی باشد. علل عفونی باعث استئومیلیت و آرتریت می‌شوند ولی علل غیرعفونی باعث دفرماسیون استخوان‌ها- دیسکندروپلازی و ریکتز- استئوکندروزیس و کندرودیستروفی می‌شوند.
- استئوکندروزیس همان استخوانی نشدن غضروف‌ها با منشأ نامعلوم است که گاهی ناشی از انسداد و ترمبوز عروقی است. در این عارضه شکاف‌های کوچک و کانونی در غضروف‌های صفحه رشد و مفاصل دیده می‌شود.
- دیسکندروپلازی هم رشد نامنظم و نابجای غضروف‌های اپیفیز و متافیز است در جوجه‌گوشتی و بوقلمون‌های جوان به شکل یک برجستگی هرمی غضروفی است که به داخل متافیز هم حرکت می‌کند که یکی از علل آن انسداد عروق و علت دوم اسیدوز متابولیک ناشی از افزودن کلرید و فسفات به جیره بدون افزایش همزمان K و Na است. علت سوم هم نیروهای بیومکانیکی مثل افزایش وزن و فشار به صفحه رشد است. علت چهارم هم سموم قارچی (مایکوتوکسین‌ها) است که با تجویز مس و روی با آن می‌توان مقابله نمود. در مرغ گوشتی و بوقلمون به خصوص خروس‌ها معمولاً قسمت فوقانی درشت‌نی تغییر شکل می‌یابد غضروف اضافی پیدا می‌کند و سر آن به طرف عقب خم می‌شود. غضروف اضافی در رأس استخوان ران نفوذ می‌کند.
- ریکتز به علت کمبود D3، Ca و P و عدم تعادل آنها منجر به استخوانی نشدن استخوان‌ها و لنگش می‌شود این عارضه معمولاً در 2 هفتگی رخ میدهد که خود می‌تواند به دیسکندروپلازی در سن 4 هفتگی منجر شود.
- کندرودیستروفی کوتاه شدن استخوان‌های طویل به علت کمبود Mn و ویتامین B و E است.
- نکروز استخوان سر ران (نکروز کندیل) در 65- 30 روزگی اتفاق می‌افتد که گردن استخوان ران شکننده و غضروف آن قهوه‌ای رنگ و دارای خلل و فرج می‌باشد. گاهی این عارضه ناشی از آرتریت یا استئومیلیت عفونی است که همراه است با درگیری بافت‌های اطراف. تکثیر باکتریهایی مثل استاف، ای‌کولای و سالمونلا در عروق غضروف ایجاد ترمبوز می‌کنند.
- واروس انحنای جانبی پا در ناحیه مفصل خرگوشی به طرف داخل و والگوس این انحنا به خارج است.
• عوامل تغذیه‌ای اختلالات اسکلتی:
- افزایش تانن باعث آرتریت در مفصل خرگوشی و انحنای استخوان درشت‌نی- مچ پایی می‌شود.
- کاهش پروتئین و اسیدآمینه‌های گوگرد دار این اختلالات را کاهش میدهد.
- افزایش ویتامین A به علت اتتاگونیسم با ویتامین D موجب جراحات راشی‌تیسمی‌می‌شود.
- کاهش ریبوفلاوین، میلین عصب سیاتیک را تحلیل می‌برد و باعث فلج می‌شود.
- حرارت زیاد و سرما نیز ایجاد اختلال در حرکت می‌کنند.
- نور مداوم و شبانه‌روزی هم اختلال‌ها را می‌افزاید.
- مایکوپلاسما با اختلال در خون‌رسانی ایجاد اختلال حرکتی می‌کند. M.S پس از هفته چهارم (14- 4 هفته) در جوجه گوشتی و خصوصاً خروس‌ها با علائم لنگش و تاول سینه‌ای ظاهر می‌شود. مصرف واکسن نیوکاسل هم این عوارض را افزایش میدهد.
- تورم مفصل ویروسی بعد از 2 هفته رخ میدهد ولی حساسیت در 20- 5 هفته بیشتر است. واگیری بیماری (50%) شدید و تلفات ناچیز است (حدود 1%). در صورت پارگی وتر آشیل ناحیه عارضه کبود می‌شود.
- پروزیس به علت کمبود Mn- کولین- نیاسین یا بیوتین در طیور باعث لغزش تاندون و خروج وتر عضله دوقلو از قرقره مفصل خرگوشی و انحراف پا به جانب (یک یا دو طرفی) به خصوص در دوره‌های سرعت رشد و در گله‌هایی که با ذرت زیاد تغذیه می‌شوند.
منبع: کانال آموزش آنلاین دامپزشکی