به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سقط جنین (Abortion) در گاو عبارت است از خروج زودتر از موقع جنین (اغلب مرده) گاهی اوقات آبورشن به نحوی است که قادر به تشخیص آن نیستیم مانند abortion Early که عبارت است از خارج شدن یک لخته خونی که معمولاً در اولین آبستنی رخ می‌دهد.
اگر سقط جنین تا اواسط آبستنی رخ داده باشد معمولاً مشکل جفت‌ماندگی نداریم ولی پس از آن می‌تواند جفت‌ماندگی هم اتفاق بیافتد.
عواملی که باعث سقط جنین در گاو می‌شوند عبارتند از:
١- عوامل مکانیکی و فیزیکی
مانند ضربه به رحم و یا شستشوی رحم با سالین مخصوصاً در اوایل آبستنی. همچنین وجود انواع استرس‌ها و یا برداشتن جسم زرد در اوایل آبستنی.
٢- عوامل ژنتیکی و کروموزومایی
مانند ناهنجاری‌های مادرزادی زمانی که کلیه عوامل دیگر رد شده باشند.
٣- عوامل تغذیه‌ای
مانند کمبود انواع ویتامین‌ها مخصوصاً ویتامین A، کمبود مواد معدنی و سم موجود در برخی از گیاهان
۴- عوامل شیمیایی (عوامل سمی)
مانند مواد ضدعفونی کننده، سموم کشاورزی، داروها و عوارض ناشی از مصرف آنها
۵- عوامل هورمونی
مانند استرادیول‌ها، PG، کمبود پروژسترون و. . .
۶- عوامل عفونی:
الف) عوامل باکتریایی سقط در گاو:
1- بروسلوز (Bang disease = Brucellosis)
در ایران یکی از مهمترین عوامل سقط جنین بروسلوز می‌باشد ولی این بیماری در جهان تقریباً ریشه‌کن شده است.
بروسلوز معمولاً عامل سقط جنین پس از 6ماهگی می‌باشد یعنی یک سوم آخر دوران آبستنی.
بروسلوز یکی از مهمترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام (زئونوز) می‌باشد.
بیشتر بدانیم: بیماری بروسلوز (brucellosis)
2- لپتوسپیروز Leptospirosis
این بیماری زئونوز عامل سقط‌های جنین درنیمه دوم آبستنی می‌باشد که در ایران زیاد جدی نیست.
3- ویبریوز (کمپیلوباکتریوز) Vibriosis Campylobacteriosis
این بیماری بیشتر درهنگام جفت‌گیری و یا متعاقب تلقیح اسپرم آلوده منتقل می‌شود.
سقط توسط این بیماری در اواخر دوران آبستنی رخ می‌دهد ولی می‌تواند درهر سنی ایجاد سقط کند.
این بیماری نیزقابل سرایت به انسان می‌باشد.
4- لیستریوز Listeriosis
این بیماری زئونوز درگاو و گوسفند ایجاد بیماری چرخشی می‌کند و عامل آن لیستریا مونوسیتوژن می‌باشد.
معمولاً سقط دریک سوم آخر دوران آبستنی رخ می‌دهد.
بیشتر بدانیم: لیستریوز یا بیماری سیلو
ویتامینD ، پیشگیری از ابتلا به توبرکلوزیس (سل)
آشنائی با بیماری تیلریوز (Theileriosis)
5- توبرکولوزیس Tuberculosis
عامل این بیماری bouis.M می‌باشد و می‌تواند ایجاد متریت مقاوم و ناباروری نماید.
ب) عوامل ویروسی در سقط گاو:
1- Red noise) (IPV) IBR)
این بیماری تنفسی عامل سقط جنین در٣ -٢ ماه آخر آبستنی می‌باشد. عامل این بیماری جز خانواده هرپس ویروس‌ها می‌باشد و درآمریکا پس از عوامل قارچی مهمترین عامل سقط جنین محسوب می‌شود.
2- (Enzootic Bovine Abortion (EBA
عامل این بیماری از خانواده کلامیزیاو پسیتاکوزیس بوده و عامل سقط جنین ازماه چهارم به بعد می‌باشد.
3- عوامل مخلوط سقط جنین در گاو
از جمله بیماری دیگر ویروسی که باعث سقط می‌شود می‌توان به FMD ،MCF ،MD-BVD و طاعون گاوی اشاره نمود.
ج) عوامل قارچی سقط جنین در گاو
در مناطقی مانند آمریکا مهمترین عامل سقط جنین عوامل قارچی می‌باشند. مهمترین عامل قارچی سقط Fumigatu Aspergilus نام دارد.
عوامل قارچی معمولاً باعث سقط جنین از چهار ماهگی به بعد (بین٧-۵ماه) می‌شوند.
د) عوامل پروتوزوآیی
مهمترین عامل سقط جنین پروتوزوآیی، تریکوموناس فتوس می‌باشد که بیشتر از طریق جفت‌گیری منتقل می‌شود.
سقط جنین ناشی از تریکوموناس فتوس در اوایل دوران آبستنی و تا سن ۵-۴ ماهگی است.
همچنین این پروتوزوآ باعث پیومترای متعاقب تلقیح می‌شود.
از سایر عوامل پروتوزوآیی می‌توان به توکسوپلاسموز، بابزیا و تیلریا (به علت ایجاد تب) اشاره نمود.
منبع: کانال آموزش آنلاین دامپزشکی