به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پنلوکوپنی یا پن‌لکوپنی یک بیماری ویروسی خطرناک در گربهها است که اگر درمان و یا واکسیناسیون انجام نگیرد، در صد در صد موارد باعث مرگ بچه گربهها می‌شود. برای جلوگیری، در ۲ ماهگی واکسیناسیون "تریکت" (واکسن سه گانه گربه) باید انجام شود.
عامل بیماری یک ویروس DNA تک رشته‌ای از خانواده پاروو ویریده (Parvoviridae) می‌باشد که گروهی کوچک ولی در عین حال مقاوم‌اند زیرا غشا ندارند. در تمام دنیا شیوع دارد و می‌تواند روند کشنده و یا اشکال تحت کلینیکی داشته باشد. در بیرون از بدن حیوان و فومایت _ Fomite _ (وسایل نگهداری حیوان) تا ۲ سال می‌تواند زنده بماند. تنها راه مؤثر ترکیبات هیپوکلریدسدیم (وایتکس) و شعله دادن می‌باشند. تقریباً ۹۰% گربهها در یکسال اول زندگی به پن‌لکوپنی مبتلا می‌شوند که برخی روند حاد و کلینیکی و برخی تحت کلینیکی دارند. واکسیناسیون امروزه باعث محدود شدن بیماری شده است. حیوان بهبود یافته تا آخر زندگی ایمن می‌باشد. در بچه گربه‌های زیر ۶ ماه بیماری اغلب عوارض سیستمیک و عصبی و در بالغین عمدتاً انتریت و لکوپنی دارد.
نحوه انتقال پنلوکوپنی
از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود و انتقال از طریق Oronasal می‌باشد. همچنین از طریق تنفس و گوارشی وارد بدن حیوان سالم شده و در ناحیه گره‌های لنفاوی اوروفارینژیال (Oropharyngial) تکثیر اولیه انجام می‌دهد و ویرمی رخ می‌دهد. متعاقب آن در بافت‌هایی که در آن‌ها تکثیر میتوز زیاد است مانند مغزاستخوان، کریپت‌های روده، بافت لنفاوی و … وارد شده و اثرات سایتوپاتیک دارد و سلول را ازبین می‌برد و شاهد انتریت و ضعف سیستم ایمنی خواهیم بود. در بچه گربهها سیستمیک است چون اغلب سلول‌ها تقسیم میتوز دائمی دارند. بعد از بهبود بالینی ممکن است بیمار تا ۶ هفته ناقل باشد (دفع کننده باشد) و عامل را انقال دهد. پس از ورود عامل بیماری در بیماران مقاوم و دارای سیستم ایمنی قوی، بیماری به شکل تحت کلینیکی رخ می‌دهد.
علایم بالینی پنلوکوپنی
بچه گربه‌های بین ۳ تا ۵ ماه بیشتر دچار می‌شوند. شدت و علایم به برخی فاکتورها بستگی دارد:
۱. سن
۲. میزان ویروس
۳. سطح ایمنی
۴. عفونت همزمان میکروبی/انگلی
در فرم فوق حاد (PreAcute) بچه گربه ظرف مدت ۱۲ ساعت می‌میرد. در فرم حاد (Acute) علایم شامل تب، لتارژی (Lethargy)، انورکسی و دهیدراسیون می‌باشد. مهمترین علامت این است که ابتدا استفراغ و سپس اسهال دیده می‌شود ولی در انتریت‌های گوارشی و دیستمپر (Distemper) اول اسهال و سپس استفراغ مشاهده می‌شود (و یا همزمان). استفراغ در گربه ۱۰۰% پاتولوژیک است، در سگ‌ها هم غیرطبیعی می‌باشد هرچند سگ‌ها به راحتی می‌توانند غذایی که خورده‌اند را استفراغ کنند و گرچه چندان نگران کننده نیست ولی در هرحال غیرطبیعی می‌باشد. در کالبدگشایی التهاب و تجمع گاز در روده‌ها را مشاهده می‌کنیم. اسهال خونی نیز رخ می‌دهد. در بچه گربه‌هایی که در رحم مادر و یا اولین روز پس از تولد آلوده شوند احتمال هایپرپلازی مخچه وجود دارد و دچار هایپرمتری می‌شوند (قدم‌های بیش از اندازه بلند) و همچنین Intention Tremor مشاهده می‌شود. (لرزش در اندام با فرکانس برابر که ناشی از اعصاب مرکزی باشد و معمولاً در حین انجام دادن کارهای ظریف مشاهده می‌شود)
Tremor به سه دسته تقسیم می‌شود: ۱- At Rest یا لرزش در حالت استراحت ۲- Action یا لرزش در حال کار و فعالیت ۳- Intention یا لرزش در حین کارهای ظریف مثل عبور از یک سوراخ، ورود به باکس، غذا خوردن و …
تشخیص تفریقی با انگل‌های روده‌ای، باکتری‌های روده‌ای مثل سالمونلوز، مسمومیت، سپسیس، اجسام خارجی داخل دستگاه گوارش، ضربه خوردن سر (Head Trauma)
علائم پنلوکوپنی به ترتیب پیدایش
اول: کم اشتهائی. دوم: بی اشتهائی و غذا نخوردن. سوم: استفراغ‌های به رنگ زرد گاهی مایل به سبز کمرنگ شروع می‌شود. چهارم: اسهال‌های آبکی و رقیق. پنجم: اسهال‌های خون‌دار.
در صورت عدم مراجعه فوری به دامپزشک، گربه بیمار در اثر خود بیماری و/یا آثار جنبی آن مثل کمبود آب بدن در اثر اسهال و استفراغ در عرض ۲ تا ۳ روز می‌میرد.
تشخیص پن‌لکوپنی
لکوپنی شدید در حدود ۵۰ تا ۳۰۰۰ در هر میکرولیتر که در حالت طبیعی باید بیش از ۶۰۰۰ باشد. تست‌های ELISA و ImmunoChromatography
حیوانی که واکسینه شود ممکن است تا ۳ ماه ویروس را از طریق ادرار و مدفوع دفع کند.
درمان پنلوکوپنی
آنتی‌بیوتیک‌هایی شامل آمپی‌سیلین (چون بافت روده تخریب شده است و محیط غیراستریل است.) مایع درمانی توسط سرم رینگر داروهای ضد استفراغ (Antiemetic) که شامل Phenothiazine (برای گربهها در شرایطی غیر از پن لکوپنی بهترین ترکیب ضد استفراغ است)، Antihistamin (برای گربهها در پن‌لکوپنی بهترین انتخاب است)، Cisapride و Metoclopramide (که داروهای مرکزی عمل کننده‌اند و برای سگ‌ها بهترین انتخاب می‌باشند). استفاده از اینترفرون‌ها گاما هم در بهبودی می‌توان استفاده نمود.
ترکیبی به نام Granulocyte Colonization Stimulating Factor یا فاکتور تحریک‌کننده کولونیزاسیون گرانولوسیت‌ها که به اختصار GCSF خوانده می‌شود باعث افزایش تعداد WBCها می‌شود.
توجه:حتماً باید به دامپزشک مراجعه کرد و "درمان جدی" آغاز کرد، به علت از دست دادن آب بدن، تزریق سرم وریدی یا زیر جلدی ضروریست.
پیشگیری از پن‌لکوپنی
برای این بیماری دو نوع واکسن تهیه شده است ۱٫ MLV: از نظر کلینیکی و بالینی استفاده می‌شوند. ۲٫ Killed: در گربه‌های زیر ۴ هفته و آبستن استفاده می‌شوند.
منبع: asreelm.com