گوسفند قزل

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گوسفند قزل یکی از نژادهای دنبه‌دار است که منطقه زیست آن در ایران، آذربایجان شرقی و مناطق کوهستانی تبریز بویژه کوهپایه‌های سهند و اطراف مراغه، بناب، میانه، آذرشهر، سراسکندر و هشترود می‌باشد و هرچه به طرف بناب و مراغه نزدیکتر می‌شویم گله‌ها بزرگتر شده و بر تعداد گوسفند قزل در آنها افزوده می‌شود و حدود 5/47‌% گوسفندان موجود در استان آذربایجان شرقی را تشکیل می‌دهد.

شکل دنبه که یکی از وجوه تمایز خاص این نژاد است کاملا گرد و دارای دنبالچه مناسب به شکل گلابی بوده و از نیمرخ به صورت S دیده می‌شود و هرچه دنباله از حالت فوق خارج شده باشد به همان اندازه از مطلوبیت گوسفند کاسته می‌شود. رنگ دنبه و سینـه و چـهار قـلم تیـره‌تـر از سایـر نقـاط بـدن می‌باشد.

اکثر گوسفندان در زیر گردن منگوله دارند. بعضی از گله‌داران معتقدند که اصیل‌ترین میش‌ها آنهایی هستند که به رنگ قرمز، حنایی و فاقد شاخ بوده و دارای لکه سفید روی پیشانی باشند. میانگین درصد مواد خشک شیر 8/20‌، میانگین شیر تولیدی سالانه Kg80 – 75، میانگین درصد چربی شیر 7 - 8/6‌%، درصد باروری 89‌%، درصد بره‌زایی 1/124‌%، درصد دوقلوزایی 2/25‌%

خصوصیات ظاهری گوسفند قزل:

رنگ بدن معمولا بین قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است .چهار قلم جهت راهپیمایی‌های طولانی در مراتع وکوهستان‌ها مناسب است و رنگ آنها قهوه‌ای ای سیر می‌باشد.

‌نژاد:

گوشتی – شیری

گوسفند قزل

جمعیت گوسفند قزل در استان آذربایجان غربی:

1 میلیون و 800 هزار راس.

خصوصیات ظاهری گوسفند قزل:

  رنگ بدن اندازۀ گوش (cm) اندازۀ سر (cm) اندازۀ دست (cm) اندازۀ پا (cm) شکل بینی شکل پوزه وضعیت شاخ شکل دنبه اندازۀ دنبه (cm)
قوچ قهوه‌ای روشن
تا تیرۀ متغییر و
هرچه رنگ سردتر باشد،
به تودۀ اصیل نزدیک
و مطلوب‌تر است.
9×15 8 / 26×6 / 13 6 / 45 3 / 47 - - - - 41×39
میش 5 / 6×16 10×22 5 / 45 3 / 46 - - - - 36×35
بره 7×13 9×17 5 / 41 5 / 43 - - - - 30×27

خصوصیات تولیدی گوسفند قزل:

  وزن (Kg) طول دورۀ شیردهی مقدار
شیر در
دوره
مقدار
پشم
وزن دنبه افزایش وزن روزانه
در بره‌ها
میانگین دورۀ آبستنی
تولد پایان
شیرخوارگی
6 ماهگی 12
ماهگی
(gr)
قوچ   - - - - - - 1300 18% - -
میش   - - - - 120 روز Kg 80 800 10% - 150 روز
بره نر     9 / 33 7 / 41 - - 500 13% وزن لاشه 100 گرم پرواری 93 گرم داشتی -
ماده     2 / 32 2 / 38

خصوصیات تولیدمثلی گوسفند قزل:

  درصد باروری درصد بره زایی درصد زایش درصد
دوقلوزایی
درصد
چند قلوزایی
قوچ - - - - -
میش 94 111 94 11 -
بره - - - - -

منابع: الیاسی زرین‌قبایی قربان. 1381. مطالعه پلی‎مورفیسم ژن بتالاکتوگلوبولین در پنج نژاد از گوسفند با روش PCR-RFLP.

توکلیان جواد. 1378. نگرشی بر ذخایر ژنتیکی دام و طیور بومی‌ایران.

مهندس آرش ساعدی - کارشناس کشاورزی و مشاور علوفه هیدروپونیک