به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ استفاده از سگ نگهبان در دامداریها، باغها، واحدهای صنعتی و حتی منازل روستایی یکی از روشهای مؤثر برای افزایش امنیت است. با این حال، اگر انتخاب، نگهداری و آموزش سگ نگهبان بهدرستی انجام نشود، این حیوان مفید میتواند به منبع خطر برای انسان، دام و حتی خود سگ تبدیل شود. شناخت خطرات رایج و راهکارهای پیشگیری، شرط استفاده ایمن و موفق از سگهای نگهبان است.
۱. پرخاشگری بیش از حد و حمله به افراد بیخطر
یکی از شایعترین مشکلات سگهای نگهبان، بروز رفتارهای پرخاشگرانه کنترلنشده است. سگهایی که آموزش اصولی ندیدهاند یا بهصورت نادرست تحریک شدهاند، ممکن است به اعضای خانواده، کارگران دامداری، همسایگان یا رهگذران حمله کنند.
پیشگیری
- انتخاب نژاد مناسب با خلقوخوی پایدار
- اجتماعیسازی سگ از سنین پایین
- آموزش حرفهای فرمانپذیری و تشخیص تهدید واقعی
- پرهیز از تشویق سگ به خشونت افراطی
۲. آسیب به دامها و حیوانات هممحیط
در برخی موارد، سگ نگهبان بهجای محافظت، به دامها آسیب میزند؛ بهویژه اگر از تولگی در کنار گله رشد نکرده باشد یا غریزه شکار در او تقویت شده باشد.
پیشگیری
- پرورش سگ در تماس مستقیم با دام از سنین کم
- استفاده از نژادهای مخصوص نگهبانی گله
- نظارت مستمر در ماههای اول حضور سگ در کنار دام
- اصلاح رفتاری سریع در صورت مشاهده تعقیب یا گاز گرفتن دام
۳. انتقال بیماریهای مشترک بین انسان و دام
سگهای نگهبان در صورت عدم مراقبت بهداشتی میتوانند ناقل بیماریهایی مانند هاری، انگلهای داخلی و خارجی، و برخی بیماریهای باکتریایی باشند که سلامت انسان و دام را تهدید میکند.
پیشگیری
- واکسیناسیون منظم طبق برنامه دامپزشکی
- انگلزدایی دورهای
- معاینههای دورهای سلامت
- جلوگیری از تماس سگ با لاشهها و حیوانات وحشی
۴. فرار سگ و ایجاد خطر برای محیط اطراف
سگهای نگهبانی که محوطه مشخصی ندارند یا نیازهایشان تأمین نمیشود، ممکن است فرار کنند. این موضوع میتواند منجر به تصادف، درگیری با انسان یا حیوانات دیگر و حتی معدومسازی سگ شود.
پیشگیری
- حصارکشی مناسب و ایمن
- تأمین تغذیه کافی و منظم
- توجه به نیازهای حرکتی و ذهنی سگ
- استفاده از قلاده و شناسنامه در صورت لزوم
۵. سوءتغذیه و ضعف جسمی سگ نگهبان
برخلاف تصور رایج، سگ نگهبان برای انجام وظیفه خود به تغذیه باکیفیت نیاز دارد. سوءتغذیه باعث کاهش هوشیاری، ضعف سیستم ایمنی و افزایش پرخاشگری میشود.
پیشگیری
- تنظیم جیره غذایی متناسب با وزن، سن و سطح فعالیت
- تأمین آب سالم و کافی در تمام فصول
- افزایش انرژی جیره در فصل سرما
- استفاده از مکملها در صورت نیاز و با نظر دامپزشک
۶. آموزش نادرست توسط افراد غیرمتخصص
آموزش اشتباه، تنبیه فیزیکی یا استفاده از روشهای خشن میتواند باعث ترس، استرس مزمن و رفتارهای غیرقابل پیشبینی در سگ نگهبان شود.
پیشگیری
- بهرهگیری از مربیان آشنا با رفتارشناسی سگ
- استفاده از روشهای آموزشی مبتنی بر تقویت مثبت
- ثبات در فرمانها و رفتار با سگ
- پرهیز از تنبیههای فیزیکی و خشن
جمعبندی
سگ نگهبان در صورت انتخاب صحیح، آموزش اصولی و مراقبت بهداشتی و تغذیهای مناسب، میتواند یک محافظ قابل اعتماد و کمهزینه باشد. اما نادیده گرفتن خطرات بالقوه، نهتنها امنیت را افزایش نمیدهد، بلکه مشکلات جدی برای انسان، دام و محیط اطراف ایجاد میکند. پیشگیری آگاهانه، کلید استفاده موفق و ایمن از سگهای نگهبان است.