به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ چنانچه گوسفندی به فلجی دچار شده باشد باید نشانه‌های دیگری را نیز جستجو نمود تا به بیماری پی ببریم. دقت فرمایید که مطالب فقط جهت اگاهی است و دامداران هرگز بدون مشورت با دامپزشک اقدام به خودردمانی نکنند.
چنانچه گوسفندی به فلجی دچار شده باشد ممکن است
الف: لرزش هم داشته باشد.
ب: تشنج هم دیده شود.
ج: فلجی بیشتر در قسمت‌های خلفی بدن باشد.
د: علائمی غیر از علائم فوق دیده شود.
الف: اگر گوسفندی به فلجی و لرزش مبتلا باشد در این‌صورت
الف ۱: اگر به اغما بیفتد
۱- با وجود خارش شدید و بی‌قراری اسکرپی است. خبر 3847 بند ۴
۲- با وجود خوابیدن بر روی جناغ سینه و متعاقب حمل ونقل کمبود کلسیم است. خبر 3849 بند 10
٣- و فلجى فقط در بعضی از عضلات باشد و گاهی دچار حرکات صرعی شود ریدا است. خبر 3847 بند ۳
الف 2:
۴- اگر به حالت اغماء بیفتد و دچار اسپاسم‌هائی بشود. بیماری لوپینگ ایل است. خبر 3849 بند ۱
ب: اگر گوسفندی به فلجی و نیز تشنج مبتلا باشد در این‌صورت
۵- اگر حالت استفراغ دارد و دچار انقباضات کزازی می‌شود که بعدا منجر به فلجی می‌شود مسمومیت با خرزهره است. درمانی ذکر نشده است.
۶- اگر تلوتلو می‌خورد و تشنج بعد از چند روز ظاهر شده و حرکات دورانی پلک سوم هم دیده شود. بیماری ستاریوز یا نماتودیوز مغزی است.
عامل بیماری لارو گونه‌های ستاریا است که موجب جراحات مغزی می‌شود و کرم بالغ آن در محوطه صفاتی گاو زندگی میکند انتقال بیماری بوسیله پشه است.
پیشگیری و درمان این مرض با هترازان Hetrazan به مقدار ۴۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم به ازاء هر کیلو وزن بدن از راه دهان دو تا سه نوبت بفاصله ۲۵ - ۲۰ روز در فصل شیوع پشه‌ها می‌باشد.
اگر گوسفندی به فلجی قسمت‌های خلفی بدن مبتلا باشد در این‌صورت
۷- اگر ادرار کم یا گاهی بند می‌آید و غدد لنفاوی متورم است و اسهال آبکی توام با خون دیده می‌شود مسمومیت شدید با کرچک است. علت مسمومیت وجود ماده سمی ریسین که یک نوع توکسالبومین و از فیتوتوکسین‌ها است می‌باشد.
برای درمان بایستی از مواد ضد انقباض و تانن و یا مواد لعابدار مثل دانه کتان استفاده کرد. معمولا شیر دام‌های مسموم برای انسان سمی است.
۸- اگر تلوتلو می‌خورد و در اواخر بیماری به تشنج دچار می‌شود ستاریوز است. خبر 3851 بند ۶
ج: اگر فلجی بیشتر در قسمت‌های خلفی بدن باشد در این‌صورت
۹- اگر ادرار متناوب است و دست‌ها و پاها را ازهم دور نگه می‌دارد و متعاقب اسهال، نفخ میکند و دندان قروچه دارد آلودگی به ازوفاگوستوموم است. (کرم گره‌دار ازوفاگوستوموم که در دستگاه گوارش زندگی میکند) پیشگیری و درمان با خورانیدن فنوتیازین می‌باشد.
د: چنانچه گوسفندی به فلجی دچار شده باشد
۱۰- اگر ریزش اشک هم داشته و پشم فاقد رنگدانه بوده و جلای فلزی داشته باشد کمبود مس است. خبر 3844 بند ۱۰
11- اگر ریزش بزاق و بینی داشته و به کوری مبتلا شود بوتولیسم است.
عامل مولد سم میکروب کلستریدیوم بوتولینوم یا باسیلوس بوتولینوس است که میزبان عادی دستگاه گوارش علفخوران است.
انتقال: در اثر کمبود فسفر و مواد پروتئینی و مولد نیرو گوسفند دچار گنده‌خواری شده لاشه حیوانات را می‌خورد و مسموم می‌شود.
پیشگیری: دادن غذای اضافی جهت جلوگیری از خوردن لاشه‌ها و نیز ازبین بردن لاشه دام‌های تلف شده
درمان: در ابتدای بیماری تزریق سرم حاوی پادزهر اختصاصی یا پلی‌والان و تجویز مسهل برای خروج زهرابه و محرک دستگاه عصبی مرکزی ممکن است موثر واقع شود.
در مناطقی که بیماری بومی است مایه‌کوبی با توکوئید اختصاصی یا مخلوط بکار می‌رود که دو هفته بعد از مایه‌کوبی ایمنیت خوبی ایجاد می‌شود و تا ۲۴ ماه دوام خواهد داشت.
۱۲- اگر بی‌قرار است و تلوتلو می‌خورد و کنه باد کرده هم بر بدنش دیده می‌شود و تب ندارد بیماری فلجی کنه است. که در اثر زهری که کنه در موقع تغذیه وارد خون میکند ایجاد می‌شود.
انتقال بیماری بدین‌صورت است که کنه از بدن یکی می‌افتد و به بدن دیگری می‌چسبد پیشگیری برمبنای سمپاشی برعلیه کنه است. پس از برداشتن کنه‌ها از روی بدن دام بهبودی بدست می‌آید.