به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ دستگاه عضلانی- اسکلتی عمل حفاظتی و حرکتی بدن سگ را بر عهده دارد. به علاوه استخوان‌ها محل ذخیره مواد معدنی هستند و مغز استخوان گلبول‌های قرمزخون را تولید می‌نماید. هرگاه مشکلی برای عضلات، تاندون‌ها و لیگامان‌ها و استخوان به وجود آید علائم مشخص و واضحی نمایان می‌شود. لنگش، ضعف و درد و سفتی نمایانگر وجود مشکل در اعضا عضلانی- اسکلتی می‌باشد. هرگونه مشکل در حرکت سگ و یا تورم مفاصل مربوط به بیماری‌های این دستگاه می‌باشد.
آسیب به لیگامان صلیبی قدامی سگ (Cranial ruciate Ligament Injury)
این عارضه علت اصلی پیدایش ناگهانی لنگش در پا می‌باشد و در مواقعی رخ می‌دهد که یکی از رباطات داخلی مفصل زانو آسیب ببیند. معمولاً این آسیب در هنگام انجام تمرینات ورزشی پیش می‌آید. در این عارضه زانو دردناک می‌شود و اگر حیوان تحت درمان قرار نگیرد مواردی همچون آرتریت را به دنبال خواهد داشت. این عارضه در سگ‌هایی که اضافه وزن داشته و مسن هستند دیده می‌شود. درمان آن نوعی عمل جراحی است که توسط دامپزشک انجام می‌گیرد.
دیسپلازی مفصل رانی- لنگنی سگ (Hip Dysplasia)
این مشکل در سگ‌های بزرگ بسیار شایع می‌باشد و موجبات آزردگی حیوان و متعاقباً صاحب حیوان را فراهم می‌کند. دیسپلازی مفصل رانی- لگنی این عارضه مادرزادی است که تحت تاثیر شرایط محیطی و تغذیه‌ای بروز می‌کند. معمولاً این عارضه به دلیل بدشکلی مفصل رانی- لنگنی پدیدار می‌گردد. حیوان در این وضعیت دچار کمر درد و لنگش شده و گام برداشتن منظم نیست. بعضی سگ‌ها علائم بیماری را در سنینی که رشد سریع دارند (4تا 9ماهگی) نشان داده و در برخی دیگر علائم را دیرتر بروز می‌دهند. سایر تظاهرات این عارضه عبارتند از: شنیده شدن صدای حرکت مفصل در حین راه رفتن به دنبال لمس اندام خلفی حیوان ایجاد واکنش می‌کند و درحین بلند شدن از وضعیت نشسته حیوان خیلی آرام و با احتیاط عمل می‌کند. تشخیص از طریق آزمایش‌های ارتوپدی و رادیولوژی میسر است. باید وزن سگ‌های مبتلا کنترل شود. برای کاهش فشار در اندام خلفی و لگن باید حیوان در محلی گرم و خشک نگهداری شده و جست‌و‌خیز کردن او محدود گردد. سگ‌هایی که مبتلا به دیسپلازی مفصل رانی- لگنی هستند دچار آرتریت می‌شوند. درمان دارویی می‌تواند درد را تسکین دهد اما جراحی بیشتر اوقات تنها راه درمان است. در پایان اشاره می‌شود که این بیماری ارثی بوده و هرگز نباید از سگ‌هایی که مبتلا به این عارضه هستند برای نسل‌گیری استفاده شود.
جابجایی استخوان کشککی سگ به سمت داخل (Medial Luxating Patella)
کشکک یا کاسه زانو استخوان کوچکی است که در مقابل مفصل زانو قراردارد و به سمت بالا و پایین می‌لغزد. کشکک در سگ‌های کوچک ممکن است به علت اعمال غیرطبیعی به سمت داخل پا حرکت نماید. دررفتگی کشکک به طور ناگهانی موجب لنگش توام با درد می‌شود. این گونه سگ‌ها نیاز به عمل جراحی دارند. یک یا هر دو زانو را برای رهایی از مشکل فوق یک‌بار و برای همیشه درمان می‌کنند. در غیر این‌صورت زانو دچار آرتریت می‌شود. در این حیوانات از چاقی و تمرینات زیاد باید اجتناب شود. چرا که هر دو مورد اخیر بیماری را شدت می‌بخشد.
بیماری دیسک در سگ (Disc Disease)
درد شدیدی که در انسان در ناحیه کمر به علت دیسک ایجاد می‌شود در سگ‌ها نیز عارضه مشابهی را ایجاد می‌نماید. بعضی نژادهای خالص مثل Dachshund مستعد به بیماری دیسک هستند. علائم قابل مشاهده زمانی شروع می‌شود که دیسک تحلیل برود چرا که دیسک حد فاصل دو مهره را پرکرده و تحلیل آن موجب سائیده شدن دو مهره برهم می‌شود. در این حالت از فعالیت‌های جسمی حیوان کاسته شده سر و گردنش را سیخ نگه می‌دارد. حیوان هنگام لمس موضع ناله می‌کند. پا‌هایش ضعیف می‌شود و عدم تعادل دارد. بدون تاخیر باید حیوان را به نزد دامپزشک ببرید. ممکن است که حیوان نیاز به عمل جراحی داشته باشد یا آنکه عارضه توسط دارو برطرف گردد. گاهی اوقات دیسک بین مهره‌ای باعث فلج قسمت انتهایی بدن می‌گردد.
آرتریت- تورم عفونی مفصل (Arthritis)
متداول‌ترین نوع آرتریت در سگ استئوآرتریت می‌باشد که نوعی بیماری دژنراتیو (تحلیل‌برنده) است که موجب بروز درد و لنگش و سفتی مفاصل می‌شود. این عارضه معمولاً درسگ‌های پیر و نژادهای با جثه بزرگ مشاهده می‌شود. رادیولوژی تغییرات استخوانی را به خوبی نشان می‌دهد. برای این‌گونه حیوانات باید بستری خشک و گرم و نرم را تهیه نمود. محدود کردن حرکات فیزیکی این حیوانات ضروری می‌باشد. از اضافه وزن آنها نیز باید جلوگیری شود.
دکتر مهرداد حلوایی متخصص فیزیولوژی جانوری و فلوشیپ کنترل آفات شهری و صنعتی از دانشگاه تسینگ هواِ چین