معرفی گوسفند زل

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گوسفند زل ژنوتیپ منحصر به فردی داشته و تنها نژاد بی‌دنبه ایران می‌باشد. این نژاد را حد فاصل بین گوسفندان اهلی و وحشی می‌دانند که به جای دنبه دارای ‌دمی بصورت دنبالچه باریک متشکل از 7 مهره است که به ندرت طول آن از 10 الی 12 سانتیمتر تجاوز می‌نماید. به لحاظ تنوع اقلیمی منطقه و نیز سازگاری گوسفند زل با اقلیمهای کوهستانی و کوهپایه‌ای بخش زیادی از روستائیان جنگل‌نشین و یا حاشیه جنگل اقدام به نگهداری از گوسفند زل می‌نمایند. این دام به دلیل نداشتن دنبه‌ و بلندی نسبی دست و پا و نیز سبک بودن وزن حیوان توانایی زیادی در راهپیمایی و پیمودن مسیرهای مرتفع دارد.

نژاد گوسفند زل:

گوشتی

رنگ:

سفید به تنوع شکری، نخودی و گاهی حنایی _ از قهوه‌ای روشن تا تیره، سیاه نخودی و شکری دیده می‌شود.

جمعیت نژاد زل در کشور:

حدود 5 / 2‌میلیون راس است.

رنگ:

خصوصیات ظاهری گوسفند زل:

از نژادهای کوچک جثه ایرانی محسوب می‌شود، محصول پوست گوسفند زل بدلیل کوچکی و نازکی مرغوبیت چندانی ندارد. دنبه ندارد و به همین دلیل ذخیره چربی در بین بافت‌ها صورت می‌گیرد که باعث افزایش کیفیت و بازار‌پسندی‌ آن می‌شود. به جای دنبه زائده دمی باریک به طول 10-15 سانتیمتر دارد. دارای دست و پای کشیده و بدون پشم است که برای راهپیمایی مناسب می‌باشد.

خصوصیات تولیدی نژاد زل:

میانگین وزن تولد بره‌ها                          5 / 2 کیلوگرم

میانگین افزایش وزن تا 3 ماهگی بره‌ها    145  گرم

میانگین وزن بلوغ                                35 کیلوگرم

میانگین وزن پشم                              6 / 1 کیلوگرم

گوسفند زل استان مازندران

جمعیت:

بالغ بر 5 / 2‌میلیون راس می‌باشد.

اندازه گوش:

گوش در این نژاد معمولا کوچک و گاهی فاقد لاله گوش می‌باشد.

اندازه سر:

سر متوسط بوده و در قوچ بینی بصورت محدب و در میش بصورت صاف می‌باشد.

اندازه دست و پا:

دارای دست و پای کشیده بوده و بدون پشم بطول حدودی 40 تا 50 سانتیمتر می‌باشد که مناسب راهپیمایی است.

وضعیت شاخ:

میش فاقد شاخ بوده و قوچ دارای شاخ‌های قوی و پیچیده می‌باشد.

شکل و اندازه دنبه:

گوسفند زل دنبه ندارد و بجای آن دارای زائده دمی باریک به شکل مخروط وارونه به طول 15- 10 سانتیمتر می‌باشد. 

میزان تولید شیر در هر دوره:        65- 60 کیلوگرم

طول دوره شیردهی:                  حدود 4 ماه

متوسط تولید پشم سالیانه:          قوچ 2- 7 / 1 کیلوگرم      میش7 / 1 - 5 / 1  کیلوگرم

افزایش وزن روزانه در بره‌های نر و ماده: اصولاً گوسفند نر بصورت پروار می‌باشد و حداکثر روزانه 180 گرم افزایش وزن دارد.

میانگین طول دوره آبستنی حدود 5 ماه می‌باشد. 10 ± 150 روز

خصوصیات  تولید‌مثلی گوسفند زل:

درصد باروری :     80-75%

درصد بره‌زایی :     75-70%

درصد دوقلو‌زایی :   15%

در دو فصل بهار و پاییز جفتگیری می‌نماید و فصل زایش آن بیشتر در پاییز و کمتر در بهار می‌باشد.

تحقیق و تدوین : مهندس آرش ساعدی - کارشناس کشاورزی و مشاور علوفه هیدروپونیک