به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سمپاش‌هایی که در گاوداری استفاده می‌شوند، به دو دسته محلول‌پاش‌ها و گردپاش‌ها تقسیم می‌شوند.
هر‌کدام از این دو دسته خود می‌تواند در انواع مهم زیر طبقه‌بندی شوند.
1- سمپاشهای دستی
2- سمپاشهای پشتی بدون موتور
3- سمپاشهای پشتی موتوری
4- سمپاشهای چرخدار موتوری
5- سمپاشهای ترکتوری سوار
6- تریلرهای سمپاشی
سمپاشهای دستی
سمپاشهای دستی که غالباً ساختمانی شبیه به تلمبه امشی دارند در منازل برای مبارزه با حشرات خانگی و در گلخانه‌ها و باغچه‌های خیلی کوچک به‌کار می‌روند.
ساختمان تلمبه امشی از یک مخزن و یک پمپ تشکیل شده و پیستون پمپ به‌وسیله دست در داخل سیلندر به حرکت در آمده و هوا را ضمن حرکت به جلو به دو قسمت نا مساوی تقسیم می‌کند. پیستون، یک قسمت از هوا را وارد مخزن کرده و قسمت دیگر رامستقیماً در استوانه از روزنه کوچکی به خارج می‌فرستد. لوله باریکی در داخل مخزن تعبیه شده و مایع به‌وسیله فشاری که از هوای بالا در اثر حرکت پیستون حاصل می‌شود وارد لوله باریک شده و در انتهای لوله در اثر برخورد با قسمت دوم هوا به‌صورت ذرات بسیار ریزی در می‌آید. هوای درون مخزن مایع را به‌صورت قطرات درشت در آورده و پشت سر‌هم به خارج پرتاب می‌کند و هوای قسمت دوم این قطرات را به‌صورت ذرات ریز در می‌آورد.
سمپاشهای پشتی بدون موتور
این سمپاشها به‌وسیله دو بند مثل کوله‌پشتی روی شانه‌های شخصی که سمپاشی می‌کند قرار می‌گیرند و معمولا دو نوع می‌باشند، با فشار متناوب و بافشار دائم.
- سمپاش پشتی با فشار متناوب (کتابی)
در این نوع سمپاش که به سمپاش کتابی معروف است، مایع سم به‌وسیله فشار موجود در منبع کوچکی از سمپاش خارج می‌شود. فشار در این نوع سمپاش متناوب است یعنی کسی که با این سمپاش کار می‌کند با یک دست تلمبه می‌زند و با دست دیگر سمپاشی می‌نماید.
- سمپاش پشتی با فشار دائم (استوانه‌ای)
فشار سمپاش به‌وسیله یک پمپ پیستونی ساده دستی که در قسمت داخلی بالای مخزن قرار دارد تامین می‌شود. شخصی که سمپاشی می‌کند پس از اینکه مخزن را در حدود نصف تا دوسوم از مایع سم پر کرد تلمبه می‌زند و هوا تحت فشاری در حدود 5 تا 6 اتمسفر در داخل مخزن (در بالای مایع) حبس می‌گردد. سپس شیر خروجی مایع سم را باز می‌نماید و شروع به سمپاشی می‌کند.
سمپاشهای پشتی موتوری(اتومایزر)
این سمپاش با نامهای مختلف، سمپاش پشتی موتوری، حجم کم، اتومایزر نامیده می‌شوند. به‌طور کلی سمپاش‌هائی که مایع سم در آنها تحت فشار نباشد و قطرات مایع در اثر برخورد با جریان شدید هوا تبدیل به ذرات بسیار ریز شوند اتومایزر نامیده می‌شود. قطر ذرات سم در این نوع سمپاشها در حدود 100 میکرون است. بنابراین می‌توان با حجم معینی از مایع سم سطح بیشتری را سمپاشی نمود مشروط به اینکه غلیظت محلول سمی نیز زیاد باشد.
مخزن سمپاشهای پشتی موتوری معمولاً پلاستیکی و به ظرفیت 20 تا 23 لیتر می‌باشد. با این سمپاش در شرایط مساعد، روزانه در حدود 2 تا 3 هکتار را می‌توان سمپاشی کرد. کیفیت سمپاشی نیز به‌خاطر وجود قطرات بسیار ریز بهتر است و از چکیدن مایع سم روی برگها جلوگیری می‌شود. از این سمپاش با تغییرات مختصری به‌عنوان گردپاش نیز استفاده می‌شود. سیستم سمپاشهای اتومایزر در سمپاشهای چرخدار و تراکتوری نیز وجود دارد.
سمپاشهای چرخدار موتوری
این سمپاشها دارای یک موتور بنزینی دو زمانه با قدرت 2 تا 3 قوه اسب بخار می‌باشند. مخزن آنها بزرگ بوده و در حدود 100 تا200 لیتر ظرفیت دارد. پمپ مولد فشار از نوع پمپ‌های پیستونی موتوری است که به‌وسیله موتور سمپاش کار می‌کند. اتصال محور پمپ به موتور سمپاش به‌وسیله تسمه یا چرخ دنده انجام می‌گیرد. مقدار مایع پاشیده شده معمولا در حدود 15تا 20 لیتر در دقیقه است.
سمپاشهای تراکتوری
این سمپاشها برای اتصال به سه نقطه تراکتور ساخته شده‌اند و معمولاً بر روی یک شاسی مستقر می‌گردند. مخزن معمولا از جنس پلاستیک یا فلز ضد‌زنگ ساخته می‌شوند. در انواع پلاستیکی سطح مایع درون مخزن معمولاً به‌خوبی نمایان است و حجم مایع مصرف شده معلوم می‌گردد. ظرفیت مخزن در انواع مختلف سمپاشهای تراکتوری متفاوت است و معمولا بین 150 تا 500 لیتر است.
تریلرهای سمپاش یا سمپاشهای چرخدار
این سمپاشها به شکل تریلر می‌باشند و مخزن بزرگ مایع سم بر روی یک شاسی با دو چرخ حامل لاستیکی قرار دارد. سمپاش به‌وسیله تراکتور کشیده می‌شود. ظرفیت مخزن سم در سمپاشهای مختلف بوده و از 189 تا 3785 لیتر (50 تا 1000 گالن) می‌رسد.
محقق:سید علی موسوی