به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ آزمایش پروفایل متابولیک در گاوهای شیری برای کمک به تشخیص مشکلات تغذیه‌ای و مدیریتی به کار می‌رود. به‌علاوه این پروفایل‌ها برای تشخیص این که چرا دام‌هائی که ازنظر درمانگاهی سالم هستند، به ظرفیت تولید شیر خود نرسیده‌اند یا کیفیت تولیدمثلی مناسبی ندارند به کار می‌رود.
باید تعداد قابل قبولی دام از هریک از مراحل شیردهی انتخاب شوند و از خون آنها نمونه‌گیری شده و آزمایش شوند و آنچه به‌دست می‌آید برای هر مرحله از شیردهی با آنچه استاندارد است، مقایسه می‌گردد.
البته مقادیر استاندارد نیز از آزمایش گاوهای سالمی که به ظرفیت تولید رسیده‌اند به‌دست آمده است. اگر میانگین هریک از موارد اندازه‌گیری شده در انحراف معیار میانگین استاندارد باشد، مطلوب خواهد بود.
آزمایش پروفایل متابولیک در گاوهای شیری به دو دلیل به کار می‌رود:
- اولین دلیل ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای گاوهای سالم است و این که بتوانیم هر مشکل تغذیه‌ای را قبل از آن که خود را به‌صورت یک مشکل در تولید یا سلامت دام‌ها نشان بدهد، شناسایی کنیم.
- دلیل دوم علت‌یابی گاوها یا گله‌هائی است که رکوردهای نامناسبی دارند، مثلا وقوع زیاد مشکلات دوره انتقال، تولید پائین شیر، نرخ کم آبستنی و غیره. شیوع زیاد بیماری‌ها در حوالی زایمان می‌تواند در ارتباط با تغذیه باشد (انرژی و یا مواد معدنی).
برخی مشکلات متابولیک با یک آزمایش متابولیک پروفایل معمول خود را نشان نمی‌دهند و نیاز به آزمایشات دیگری مثل اندازه‌گیری ویتامین A و E، مواد معدنی کمیاب یا یک تابلوی شیمیائی معمول می‌باشد.
آنچه در یک آزمایش متابولیک پروفایل رایج اندازه‌گیری می‌شود شامل گلوکز، اوره، آلبومین، کلسترول، بتاهیدروکسی بوتیریک اسید (BHBA) و اسیدهای چرب استریفیه نشده (NEFA)، همچنین برخی مواد معدنی (سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم، منیزیم و فسفر) هستند.
این پارامترها می‌توانند به ارزیابی میزان دریافت پروتئین کل و انرژی کمک کنند، همچنین تعادل بین پروتئین و انرژی و تعادل انرژی خالص را ارزیابی نمایند. به‌کار بردن یک آزمایش متابولیک پروفایل همچنین اجازه می‌دهد، مواد مغذی محدودکننده تولید را شناسایی کنیم.
انجام دستورالعمل صحیح جمع‌آوری نمونه که در ادامه خواهد آمد به کاهش احتمال بروز اشتباه نتایج به دلیل نمونه‌گیری غلط کمک خواهد کرد. به‌دست آوردن نتایج دقیق‌تر به دامپزشکان و متخصصین تغذیه کمک خواهد کرد، تا نتایج را به‌درستی تفسیر کنند و مشکلات تغذیه‌ای که سلامت گله را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شناسایی کنند.
دکتر مهدی صفاهانی (دامپزشک)