به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ انگل بیماری کیست هیداتیک در اکثر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشور باعث ایجاد بیماری میشود و استان خراسان رضوی هم در ردیف استانهای پرخطر از نظر آلودگی در سطح کشور است. کرم بالغ در روده سگ و بعضی از گوشتخواران اهلی و وحشی بسر می‌برد، سگ تخمهای رسیده را با مدفوع دفع و محیط زیست از جمله آب، سبزیجات و علوفه را آلوده می‌سازد. همچنین باد و حشرات نیز بطور غیر مستقیم می‌توانند در جابجایی تخمها و آلودگی محیط نقش داشته باشند، موهای بدن سگ سانان نیز آلوده به تخم بیماری کیست هید اتیک می‌گردند.
بطور هفتگی تخم انگل بیماری توسط سگها تولید و دفع میشود و تخمها پس از خورده شدن توسط انسان یا دام در روده باز شده و جنین انگل خارج شده و در مخاط روده نفوذ کرده و از طریق عروق خونی می‌تواند به کلیه نقاط بدن سرایت نماید. جنین انگل پس از استقرار در اعضاء مختلف بدن (کبد، ریه، کلیه، مغز، استخوان، طحال و ...) شروع به رشد می‌کند که به شکل کیسه‌ای درآمده که به آن کیست هیداتیک می‌گویند. این کیست‌ها گاها به قطر 5 تا 20 سانتیمتر رشد می‌نماید و حجم درون کیست هیداتیک گاها به 2 لیتر میرسد.
چرخه انتقال بیماری کیست هیداتیک شامل:
1- ذبح غیر بهداشتی دام و بیرون انداختن امعاء و احشاء آلوده به کیست و قرار گرفتن این اندامها در دسترس سگ و سگ‌سانان
2- خوردن کیست‌های حاوی جنین‌های متعدد توسط سگ و تبدیل جنین‌ها به کرمهای بالغ در روده سگ‌سانان
3- رشد کرمها در سگها و دفع تخمهای متعدد توسط مدفوع سگ در محیط
4- خوردن علوفه و آب آلوده به تخمهای دفع شده توسط دامها
5- تبدیل تخمها به جنین‌های مختلف و تبدیل جنین‌ها به کیست هیداتیک در اندامهای مختلف دامها
6- انسان نیز با خوردن تخم انگل از طریق سبزیجات، صیفی جات، آب آلوده، دستهای آلوده و تماس مستقیم با سگ به بیماری مبتلا می‌گردد.
همچنین انسان به عنوان میزبان اتفاقی می‌تواند به بیماری کیست هیدایتک به اشکال مختلف ذیل مبتلا گردد:
1- خوردن سبزیجات، صیفی جات و آب آلوده شده به تخم انگل بیماری
2- نشستن دستها بعد از پاک کردن سبزیجات و خوردن مواد غذایی در این حالت و یا دادن مواد غذایی با دستهای آلوده به کودکان
3- تماس نزدیک با سگ خصوصا در جوامع روستایی که برای محافظت از منزل و گله‌های گوسفند از سگ استفاده میشود، بعلت تماس نزدیک و آلوده شدن دستها، ظروف، آب و مواد غذایی به تخم انگل بیماری بیشتر دیده میشود.
برای پیشگیری از بیماری کیست هیداتیک به توصیه‌های بهداشتی دامپزشکی ذیل عمل نمائیم:
1- تلاش در جهت آگاهی عمومی‌مردم در شناخت و جلوگیری از ابتلا به بیماری
2- خودداری از کشتار دام در خارج کشتارگاهها
3- نظارت دامپزشکی بر کشتارگاهها و دفن صحیح فضولات و امعاء و احشاء آلوده به کیست هیداتیک
4- حصار کشی اطراف کشتارگاهها برای جلوگیری از ورود سگها و سایر گوشتخواران
5- اتلاف سگهای ولگرد
6- آموزش قصابان در مورد خطر احشاء آلوده
7- دفن بهداشتی یا سوزاندن احشاء آلوده به کیست در دامهای ذبح شده تا سگها و گربه‌ها نتوانند به آن دسترسی پیدا نمایند.
8- استفاده از دستکش در هنگام پاک کردن سبزیجات
9- شستن دستها با آب و صابون بعد از پاک کردن سبزیجات و قبل از تهیه و مصرف غذا و غذا دادن به کودکان ضروری است.
10- مصرف سبزیجاتی که به روش صحیح و بهداشتی تهیه شده باشد.
11- مصرف آب آشامیدنی تصفیه و ضد عفونی شده یا جوشاندن آب و ضد عفونی آب با کلر
12- دقت لازم در تماس نزدیک با سگها چون علاوه بر فضولات، موی بدن سگ نیز آلوده می‌باشد.
13- معاینات دوره‌ای سگهای صاحبدار و خانگی توسط دامپزشک
14- درمان و دادن داروهای ضد انگل با نظر دامپزشک به سگهای صاحبدار و خانگی
15- ممانعت از ورود سگ به منطقه سبزیکاری مورد مصرف انسان