کاستن از سطح آمونیاک در سالن‌های مرغداری (بخش نخست)
مدیریت آمونیاک در مرغداری‌ها
هدف بیشتر مدیران مرغداری‌ها این است که یا از بالا رفتن تراکم آمونیاک در سالن‌ها پیشگیری کنند، یا التهاب پدید آمده از بالا بودن تراکم آمونیاک را کنترل، و آسیب آن روی سلامتی و عملکرد گله را به کمترین ممکن برسانند.
اکنون به 5 کار مهم برای کاستن از سطح آمونیاک در سالن‌های مرغداری اشاره می‌کنیم:
1- ترکیب جیره مرغ‌ها و مدیریت غذایی
یک جیره متوازن و کامل، بالاترین اهمیت را دارد. گرفتاری‌هایی که در اثر ژنتیک تولید بالای مرغ‌ها، فرمول خوراک، و مصرف داروها ایجاد می‌شوند، می‌توانند سبب مرطوب بودن فضله شوند، که این نیز سطح آمونیاک و رها شدن بوی بد را افزایش، و همراه با آن عملکرد مرغ‌های گوشتی، و کارآیی خوراک را کاهش می‌دهد.
2 - مناسب بودن سطح تراکم خود مرغ‌ها
اگر تراکم مرغ‌ها در سالن در سطح مناسبی قرار داشته باشد، رطوبت بیش از اندازه در هوای سالن ایجاد نمی‌شود، و از رشد باکتری‌های بی‌هوازی کاسته می‌شود.
3- تنظیم سطح تهویه هوای سالن مرغداری
اگر سطح آمونیاک سالن بالا برود، نیاز به افزایش تهویه سالن، ضروری خواهد بود، اما این کار می‌باید باتوجه به هوای محیط، و دمای هوای سالن انجام بگیرد.
4- تنظیم دمای سالن
می‌باید باتوجه به وضع محیط و سالن و آسایش مرغ‌ها انجام بپذیرد.
5- بهبود قابلیت هضم مواد غذایی
رسیدن به این هدف نیز با قرار دادن افزودنی‌ها در جیره امکان‌پذیر خواهد بود.
از نکات بالا، مدیریت تغذیه‌ای، مهمترین کار پیشگیری‌کننده است.
کل نیتروژن موجود در فضله مرغ‌ها، با فرمول تغذیه‌ای که بر پایه نیاز مرغ به اسیدهای آمینه، و نه بر پایه کل پروتئین خام جیره تنظیم شده باشد، به گونه‌ای قابل ملاحظه کاهش می‌یابد. کاستن درصد پروتئین خام جیره، و جانشین ساختن آن با منابع سنتی پروتئین (مانند کنجاله سویا و کنجاله آفتابگردان) به جای اسیدآمینه‌های صنعتی، مواد مغذی را در بالاترین اندازه نگه می‌دارد. کاستن از پروتئین جیره به اندازه 5-3 درصد ممکن است سبب کاسته شدن 60درصد یا بیشتر از کل تراوش نیتروژن در مرغ‌های تخمگذار و گوشتی شود.
جیره‌ای که به خوبی متوازن باشد دارای موادی با درجه هضم بالا، و افزودنی‌های کارآمدی خواهد بود که بتوانند به هضم مواد مغذی در روده کوچک مرغ‌ها کمک کنند. التهابی که در اثر استرس پدید می‌آید می‌تواند توانایی مرغ‌ها در هضم خوراک و جذب مواد مغذی، مانند پروتئین‌ها را به شدت کاهش دهد.
روده ملتهب، یا ناسالم، توانایی جذب خوراک هضم شده را نخواهد داشت، حتی اگر هضم خوراک به وسیله آنزیم‌ها تقویت شده باشد.
سالم نگه داشتن دستگاه گوارش که در طول دوره رشد به خوبی کار کند، کلید کاستن از ترواش خوراک هضم و جذب نشده در فضله مرغ‌ها به‌شمار می‌رود که سبب کاستن از آزاد شدن آمونیاک در سالن‌های مرغداری می‌شود (نمودار 2).
افزودنی‌های به خوراک طیور
برخی از افزودنی‌های به خوراک توانایی افزایش هضم مواد مغذی را در درون دستگاه گوارش، و نیز کاهش التهاب روده را که در اثر استرس‌ها پدید آمده‌اند، دارند. این دو کار مهم می‌توانند به گونه‌ای چشمگیر، تمامیت روده مرغ‌ها را حفظ کنند.
این افزودنی‌ها می‌توانند جمعیت میکروبی دستگاه گوارش (میکروبایوتا) را نیز بهبود بخشند، و آسیب‌های باکتری‌های بیماری‌زا را به کمترین برسانند.
نتیجه این سودمندی‌ها، این خواهد بود که مقدار مواد هضم و جذب نشده‌ای که از دستگاه گوارش دفع می‌شوند بسیار کمتر خواهد بود و نیتروژن دفع شده به محیط به کمترین مقدار خواهد رسید. کاهش دفع نیتروژن، سبب می‌شود که تصاعد آمونیاک در سالن‌های مرغداری به اندازه بسیار زیادی کاسته شود.
نویسنده: مدیر فنی مرغداری Karimi Mark
منبع: نیکوتک