به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سنگواره‌هایی متعلق به نخستین اسب‌های موجود بر روی زمین یافت شده است که سیر تکاملی اسب‌ها و ظاهر اولیه آنها را بازگو می‌کند. در سال 1840 میلادی، در جست و جوی شناسایی اجداد اسب‌های امروزی در حومه لندن و در سال 1870 میلادی در بستر رودخانه ونیر در وایومینگ آمریکا، سنگواره‌های مشابهی به دست آمد که متعلق به دوران ائوسن، یعنی دومین دوره از دوران سوم زمین‌شناسی بود …
پس از بررسی مشخص شد که این سنگواره‌ها متعلق به نخستین اسب موجود بر روی زمین است. نام علمی ائو هیپوس برای این سنگواره انتخاب شد.
این سنگواره به 60 تا 85میلیون سال پیش برمی‌گردد و انتخاب این نام برای آن به دلیل شباهت به روباه یا خرگوش است که چهار انگشت در اندام‌های حرکتی جلویی و سه انگشت در اندام‌های حرکتی عقبی داشته و حدود 40 تا 45 سانتی‌متر قد داشته است. همچنین دندان‌های آن نشان‌دهنده آن است که علف‌خوار بوده و از برگ درختان استفاده می‌کرده است. در آن زمان هوای کره زمین گرم و سطح آن باتلاقی بوده و وزن کم حیوان، امکان زیست در این شرایط را فراهم می‌کرده است.
سنگواره‌های یافت شده در دوره ائوهیپوس که به آنها اوروهیپوس گفته می‌شود بیانگر ایجاد تغییراتی در ساختمان اسب می‌باشد که از آن جمله می‌توان افزایش قد چند سانتی‌متری و وجود دندان‌های آسیا را بیان کرد. علت این تغییرات بعد از چندمیلیون سال را می‌توان ناشی از پائین آمدن درجه حرارت، خشک شدن باتلاق‌ها و پوشیده شدن زمین‌ها از مرتع دانست.
در اواخر دوره ائوسن، حیوانی در اروپا زندگی می‌کرده که نسل آن زود ازمیان رفته و در دوره اولیگوسن اثری از آن نیست. این حیوان شباهت زیادی به ائوهیپوس داشته و نام اپی هیپوس را به خود گرفته است. کاملاً معلوم نیست که اسب‌های پیدا شده در دوره‌های بعد، از نسل اپی هیپوس هستند یا ائوهیپوس، ولی به هرحال با شروع دوره اولیگوسن نوعی از اسب‌ها از نسل یکی از این دو حیوان بر روی زمین پیدا شده که با صراحت می‌توان گفت اجداد اسب‌های بعدی بوده‌اند. نام این اسب فروهیپوس است که پس از تغییراتی که در آن به وجود آمد، اسب میوهیپوس به وجود آمده است .
مزوهیپوس‌ها به خوبی می‌دویده‌اند و قد آنها به 50 سانتی‌متر رسیده بود. سپس قد آنها به 60 تا 70 سانتی‌متر افزایش یافت و به خوبی روی یکی از انگشت‌های بیشتر رشد کرده، تکیه می‌کردند، ولی هنوز انگشت‌های دیگر هم روی زمین تکیه داشتند .
در اواخر دوره میوسن، اسبی بوجود آمده که شباهت زیادی به اسب‌های امروزی داشته و مریکیپوس نامیده شد. این اسب‌ها فقط بر یکی از انگشتان خود تکیه می‌کرده و انگشتان دیگر اسب کوچک شده و به زمین نمی‌رسیدند، همچنین قد آن 80 تا 90 سانتی‌متر بوده است. پیش از تکامل اسب در این دوره حیوانی به نام پاراهیپوس پیدا شده است. در این دوره قد اسب کوتاه‌تر بوده و شباهت کمتری به اسب امروزی دارد .
پاراهیپوس در دندان‌های خود دارای جوددان و ستاره دندانی بود .
در دوره پیلیوسن که به 10میلیون سال پیش برمی‌گردد حیوانی به نام هیپاریون پیدا شده که خیلی شبیه تک سمان امروزی است. قد هیپاریون از یک متر بیشتر بوده، یک سم در هریک از اندام‌های حرکتی داشته و در آمریکا و اروپا زندگی می‌کرده است. در همین دوره بلافاصله پس از هیپاریون، اسب پلیوهیپوس به وجود آمده که به معنی واقعی تک سم بوده و با 120 سانتی‌متر قد، آغاز عصر اسب را نوید می‌دهد. از یک میلیون تا 150هزار سال پیش دوره پلیستوسن شروع و به اتمام رسیده است .
در آغاز این دوره، اسب پلیوهیپوس و پس از آن اسب پرژوالسکی به شکل واقعی و امروزی پیدا شده است. این اسب در جنوب سیبری موجود است و با 140 سانتی‌متر قد تمام ویژگی‌های اسب امروزی را دارد.
منبع: dampezeshkan