به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ مرغداری‌های تخمگذار و گوشتی امروزه، می‌باید بتوانند خود را با تغییرات، و با خواسته‌های بازار هماهنگ سازند، و هم‌زمان نیز کارآیی خود را حفظ کنند تا بقای آنها امکان‌پذیر باشد.
برای هماهنگ شدن با تغییراتی که همواره با آنها سر و کار داریم، مرغها نیز می‌باید توانایی بیشتری برای عادت کردن به چالش‌های تغذیه‌ای و محیطی داشته باشند تا بتوانند عملکرد قابل اطمینانی نشان دهند. استفاده از دانش تغذیه مرغها برای اینکه گوارش آنها بتواند سریع‌تر با تغییرات تغذیه‌ای و محیطی کنار بیاید، سبب می‌شود که مرغها عملکرد مداوم مناسبی داشته باشند.
پیشرفت ژنتیکی هنوز هم ادامه دارد. مرغ‌های تخمگذار دوره تخمگذاری طولانی‌تری دارند و تخم‌مرغ بیشتر تولید می‌کنند. مرغ‌های گوشتی هم در مدت کوتاه‌تری به وزن دلخواه می‌رسند.
در این میان، آنچه تغییر نکرده است نقش کلیدی مدیریت برای دستیابی به اوج کارآیی مرغها، و به سلامتی و آسایش آنها است.
استرس‌آورهای تغذیه‌ای، مانند تغییرات جیره، کاهش درجه هضم مواد، اندوتوکسین‌ها، عوامل مخالف تغذیه، و مایکوتوکسین‌ها، می‌توانند روی تداوم عملکرد گله در پاسخ به جیره‌ای که می‌خورند اثر منفی بگذارند.
بسته به اینکه گله زیر استرس تغذیه‌ای قرار داشته باشد یا نه، پاسخ مرغها به جیره‌ای که به گله خورانده می‌شود می‌تواند از نظر توجیه اقتصادی بودن، متفاوت باشد. بیشتر وقت‌ها کنترل این عوامل استرس‌آور تغذیه‌ای، برای کارشناسان تغذیه آسان نیست و بخشی از واقعیتی است که مرغها در سیستم مدرن تولید کنونی با آن روبرو هستند.
توانایی خو گرفتن
توانایی اینکه بتوان با استرس‌آورهای تغذیه کنار آمد و با آنها خو گرفت روی کارآیی و عملکرد گله اثر می‌گذارد. آن چیزی که از شرکت‌های بزرگ نژاد مرغها می‌خواهیم، مانند یک کلید ژنتیکی نیست، بلکه توانایی مرغها برای خو گرفتن به تغییرات است، و این به معنای ظرفیت عادت کردن سریع به تغییرات و چالش‌ها است که در همان حال مرغها بتوانند عملکرد بالا، کارآیی و سودآوری خود را نیز حفظ کنند.
برای دستیابی به چنین پیشرفتی، به ثمر رسیدن برنامه‌های انتخاب ژنتیکی می‌تواند تا اندازه‌ای نقش داشته باشد، اما راه سریع‌تر برای افزایش ظرفیت تحمل تغییرات تغذیه‌ای و محیطی، بکار بردن و استفاده از روش‌های تغذیه‌ای است که با تقویت دستگاه گوارش، مرغها بتوانند با کمترین پیامد منفی، با چالش‌های تغذیه‌ای کنار بیایند و با آنها خو بگیرند، بدون اینکه از عملکرد تولید آنها کاسته شود.
بهره‌وری از خوراک طیور
استرس اکسیداتیو، یک فعالیت سلولی در بدن است که روی کارآیی خوراک اثر می‌گذارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مرغ‌هایی که بهره‌وری آنها از خوراکی که می‌خورند بالاتر از دیگر مرغها است، اکسیده شدن پروتئین آنها کمتر است.
از تازه‌ترین پژوهش‌ها چنین برمی‌آید که افزودن برخی از مواد به جیره، ظرفیت آنتی‌اکسیداتیو مرغها را بالا می‌برد و رابطه مستقیمی میان ظرفیت آنتی‌اکسیداتیو، و بهره بردن از خوراک وجود دارد.
به نظر می‌رسد که بهبود ظرفیت آنتی‌اکسیداتیو مرغها سبب می‌شود که استرس اکسیداتیو کمتری به آنها وارد شود و پاسخ التهابی کمتری در آنها پدید آید و انرژی کمتری برای ایجاد پاسخ التهابی به هدر برود.
بنابراین مرغ‌هایی که ظرفیت آنتی‌اکسیداتیو آنها بالاتر است، مقاومت بیشتری در برابر استرس‌ها نشان می‌دهند.
تداوم بالاتر تولید تخم‌مرغ
انتظار می‌رود که تا سال 2020 مرغ‌های تخمگذار در یک دوره 100 هفته‌ای 500 تخم بگذارند. شرکت‌های ژنتیکی برای رسیدن به چنین تداوم تولیدی کار می‌کنند. در ماه ژوئن امسال گزارش شد که در مرغداری Bekalb در آلمان، مرغها به چنین سطح تولید رسیده‌اند.
دستیابی به چنین ظرفیت تولید مداوم، با حفظ کیفیت تخم‌مرغ تولید شده، هنگامی شدنی است که توان ژنتیکی مرغها با عوامل تغذیه‌ای زیر همراه شد:
• مدیریت درست خوردن خوراک / تغذیه، پیرامون آغاز دوره تخمگذاری.
• حفظ سلامت اعضای داخلی بدن، مانند کبد، که در تولید تخم‌مرغ اهمیت بسیار دارند.
• به کمترین رساندن تأثیر استرس‌های گوناگون، مانند استرس اکسیداتیو، پاسخ‌های التهابی، و کاستن به موقع از خوراک برای حفظ سلامتی و کارآیی مرغها.
طبیعی است که مرغ‌های با تولید بالا (چه تولید تخم‌مرغ، و چه تولید گوشت)، در برابر آشفتگی‌های گوارشی و متابولیکی، و در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد حساس‌تر باشند. نیاز متابولیکی این مرغها برای تولید مداوم تخم‌مرغ، و مقابله با استرس‌های محیطی بسیار بالاتر است. افزودن برخی مواد به جیره می‌تواند وضع آنتی‌اکسیدانت این مرغها را بهبود بخشد و از استرس‌های اکسیداتیو پیشگیری می‌کند.
این مواد همچنین می‌توانند از عارضه خونریزی کبد چرب جلوگیری کنند.
این عارضه آسیبی است که استرس‌های اکسیداتیو به کبد می‌زنند. بیماری کبد چرب در مرغ‌های تخمگذار در اثر آسیبی پیش می‌آید که رادیکال‌های آزاد، و انباشته شدن چربی در کبد، به کبد مرغها وارد می‌کنند.
عادت کردن به تغییرات تغذیه‌ای طیور
هدف این است که به مرغها کمک کنیم تا ظرفیت آنها برای عادت کردن به تغییرات و چالش‌های جیره افزایش یابد، و به توان ژنتیکی خود دست یابند. روی هم رفته، افزودن موادی که کارآیی آنها اثبات شده است به جیره مرغها می‌تواند جای خالی آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد را بگیرد، و به مرغها کمک کند که به توان ژنتیکی‌شان در تولید دست پیدا کنند.
«پروتکسین» را آزمایش کنید. اطمینان داشته باشید که چند برابر هزینه پروتکسین، سود خواهید برد. استرس گرمایی، تراکم بالا و وجود مایکوتوکسین‌ها در خوراک عواملی هستند که معمولاً سبب افزایش استرس اکسیداتیو می‌شوند.
Gwendolyn Jones کارشناس تغذیه مرغها در استرالیا، مجله International Poultry Production -2018
منبع: نیکوتک