اصول صحیح واکسیناسیون دام‌ها

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ تزریقات اشتباه، با سرسوزن و ناحیه نامناسب تزریق، می‌تواند مشکلات زیادی برای دام بوجود آورد. نکات ارائه شده برای واکسیناسیون دام از بروز مشکلات گوشتی و پوستی جلوگیری می‌کند.

1- بهترین و تنها مسیر پیشنهاد شده برای همه تزریقات در گوسفند به صورت زیرپوستی است. تزریقات زیرپوستی منجر به آسیب کمتری به بافت گوشت می‌گردد. این مساله حتی در بره‌های کوچک (به دلیل مقدار کم بافت ماهیچه‌ای) نیز مهم است. آسیب ناشی از تزریقات درون ماهیچه‌ای می‌تواند منجر به لنگش یا کوفتگی عضلانی در بره‌ها گردد که اغلب از نظر اقتصادی زیان‌آور است.

2- از سرسوزن‌های با اندازه صحیح استفاده نمایید. از کوچک‌ترین درجه سر سوزن که می‌تواند به خوبی عمل نماید استفاده کنید. بیشتر تزریقات انجام شده در گوسفندان با هر اندازه و جثه‌ای می‌تواند با یک سرسوزن 18درجه انجام شود. سرسوزن‌های بلندتر ممکن است خم شوند یا بشکنند که نه تنها موجب آسیب به گوسفند می‌گردد بلکه در صورت باقی ماندن در بافت ماهیچه می‌تواند مشکلات بزرگ‌تری ایجاد نماید. همچنین استفاده از سرسوزن‌های با درجه بزرگ‌تر (مانند 16 و غیره) می‌تواند منجر به آسیب بیشتر به بافت گردد، همچنین آلودگی‌های بیشتری را نیز از پوست به ناحیه تزریق منتقل می‌نماید.    

3- دو مکان برای انجام تزریقات در گوسفندان ترجیح داده می‌شود. پاهای عقب یا ناحیه کمر مکان مناسبی برای تزریق نیستند. بهترین مکان‌ها کنار گردن یا روی قفسه سینه در ناحیه بدون پشم پشت پاهای جلو می‌باشد. گوشت در این ناحیه کم ارزش‌تر است و آسیب‌های پوستی در این ناحیه به راحتی درمان می‌شود و درنتیجه به کاهش اتلاف کمک می‌نماید.

بیشتر بدانیم:

روش‌های صحیح تزریق در دام

4- هرگز به گوسفند خیس یا گل‌آلود واکسن تزریق نکنید. مکان تزریق باید تمیز و خشک باشد  تا از ورود باکتری‌ها به ناحیه تزریق پیشگیری کند. گوسفندان تازه پشم‌چینی شده برای واکسیناسیون بسیار مناسب می‌باشند. پشم‌های بلند این را مشکل می‌سازد تا بتوانیم ببینیم واکسن و سرسوزن در کجا قرار گرفته‌اند و یا آیا واکسن مجدداً به بیرون از ناحیه تزریق تراوش کرده است.

5- سرنگ‌ها و سرسوزن‌های نامناسب مورد استفاده روی کارایی واکسیناسیون تاثیر می‌گذارد یا حتی موجب واکنش‌های بافتی در ناحیه تزریق می‌گردد. باید از سرنگ‌های یک بار مصرف تنها یک بار استفاده نمود. تمیز کردن، ضدعفونی کردن یا حتی جوشاندن می‌تواند روی عملکرد سرنگ‌ها تاثیر بگذارد. شکاف‌های میکروسکوپی کوچک در پیستون‌های پلاستیکی سرنگ می‌تواند حاوی باکتری‌ها گردد. استفاده از الکل یا ضدعفونی‌کننده‌ها اغلب تا اندازه زیادی کارایی سرنگ‌ها را تغییر می‌دهد. همچنین سرسوزن‌ها باید به تناوب جایگزین شود.

6- همیشه هنگام کشیدن واکسن یا دارو از بطری از سرسوزن تمیز استفاده نمایید. سرسوزنی که برای تزریق استفاده شده است نباید مجدداً وارد بطری شود، زیرا باکتری‌ها را از پوست به داخل بطری منتقل می‌نماید. هرگز یک بطری را با سرسوزن قرار گرفته در سر بطری ذخیره نکنید. همیشه مطمئن باشید واکسن یا دارو را در دمای مناسب و دور از تابش آفتاب نگهداری می‌کنید.

نکته مهم برای واکسیناسیون میش‌های آبستن: در ۲-۳ ماه اول آبستنى از واکسیناسیون خوددارى کنید. زیرا واکسینه کردن گوسفندان در اوایل آبستنى سبب به‌وجود آمدن بره‌هاى غیرعادى مى‌شود. عمل واکسیناسیون بعد از ماه چهارم آبستنى باید انجام بگیرد که سبب ایمنى بره مى‌شود؛ زیرا کلستروم میش حاوى آنتى‌بادى خواهد بود.

در صورت تزریق واکسن در ناحیه  گردن یا روی شانه  در زمان بارندگی یا خیس بودن گوسفند‌ها بهر دلیل امکان بروز آبسه و متعاقب آن لنگش و عقب افتادن از گله وجود دارد. در صورت بروز این عوارض از داروهای زیر استفاده نمایید:

پنی‌سیلین جی پروکائین به همراه یک ضد التهاب غیر استروییدی با دوز ۱.۱ تا ۲.۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به روش وریدی یا عضلانی