انقراض لاک‌پشت‌های پوزه عقابی قشم

به گزارش «سرویس حیات وحش» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از زیست بوم/ثریا شفیعی؛ جزیره قشم و خلیج فارس مامنی برای هزاران گونه گیاهی وجانوری که هرکدام از آنها مانند مهره‌هایی در صفحه‌ی شطرنج طبیعتند که بدون حضور هریک از آنها این بازی شطرنج را برنده‌ای نیست.

لاک‌پشت‌های پوزه عقابی این مهمان باقی‌مانده از سالیان دور که این جزیره را برای لانه‌سازی و تخم‌گذاری انتخاب کرده‌اند یکی از این گونه‌های ارزشمند به شمار می‌روند.

لاک‌پشت پوزه عقابی (Eretmochelys imbricata) گونه‌ای از لاک‌پشت‌های دریایی است که در آب‌های ساحلی حاره‌ای و زیر حاره‌ای به صورت پراکنده زندگی می‌کند.

این جانور عادت به مهاجرت دارد و در برخی موارد فاصله بین تغذیه و لانه‌سازی آن به صدها و گاه هزاران کیلومتر می‌رسد.

این لاک‌پشت گونه‌ای در خطر انقراض است که به شدت به اقدامات حفاظتی نیاز دارد. به گفته مردم محلی این گونه از اواسط اسفند تا اوایل خرداد برای تخم‌ریزی به سواحل خلیج فارس می‌آید که در برخی مناطق ساحلی بوشهر قشم هرمزگان و کیش دیده شده است.

نجات لاک‌پشت‌های پوزه عقابی

لاک‌پشت‌های پوزه عقابی برای تخم‌ریزی و لانه‌سازی به ساحل می‌آیند و در هر فصل تخم‌گذاری حدود سه بار این کار را می‌کنند که در مرحله اول حدوداً بین 80 تا 90 تخم، در مرحله دوم 60 تا 70 تخم و مرحله سوم 50 تا 60 تخم می‌گذارند.

آنها این تخم‌ها را در چاله‌ای به عمق 40 تا 50 سانتی‌متر قرار می‌دهند و روی آن را با خاک می‌پوشاند که با توجه به محل قرارگیری تخم در چاله و درجه حرارت، اگر دما پایین باشد تبدیل به لاک‌پشت نر و اگر بالاتر باشد لاک‌پشت ماده می‌شوند.

در 47 کیلومتری از شهر قشم و منطقه‌ای به نام شیب دراز می‌شود ردی از این لاک‌پشت پیدا کرد.

در نگاه اول منطقه شیب دراز و دیدن لاک‌پشت جذاب به نظر می‌رسد ولی وقتی پای صحبت علاقه‌مندان و حافظان این جانور می‌نشینی که هر شب یک فاصله 3کیلومتری در ساحل دریا را هر نیم ساعت یکبار تا نیمه‌های شب قدم می‌زنند کار دشوار می‌شود.

این فعالان تلاش می‌کنند تا هنگام حضور لاک‌پشت‌ها به ساحل و تخم‌ریزی از این گوی‌های شفاف که گاهی از توپ پینگ پونگ هم کوچکترند مراقبت کنند.

تخمگذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی

سگ، روباه یا در مواردی انسان گاهی به این تخم‌ها دستبرد می‌زنند. این فعالان همچنین زباله‌های ساحل را که ممکن است سد راه لاک‌پشت‌ها شوند جمع می‌کنند. منطقه‌ای که حفاظت شده قلمداد می‌شود اما حفاظت از آن بسیار دشوار است. 

می‌توان پرسید چرا این همه در بخش آموزش و فرهنگ‌سازی ضعیف هستیم؟ چه تفاوتی بین دو منطقه آزاد قشم و کیش در بحث امکانات نگهداری از لاک‌پشت وجود دارد؟ چرا نباید برای بازدید از این گونه، هزینه‌ای دریافت شود که صرف نگهداری منطقه و لاک‌پشت شود؟

چرا نباید طول ساحل فنس‌کشی شود تا گردشگر نتواند به راحتی وارد این قسمت شود؟ چرا نباید گردشگران و مردم محلی نسبت به اهمیت این گونه و ارزش آن اگاه باشند (دوره‌های آموزشی و بروشور و نصب بنر) تا خودشان محافظان دارایی‌های طبیعی‌شان باشند؟ و در نهایت با امکانات پیشرفته امروزی چرا نباید امکان ردیابی این گونه در خطر انقراض باشد تا حداقل از سرنوشت جمعیت جنس و محل زیست‌شان آگاه باشیم که به گونه‌ای در حال انقراض تبدیل نشود؟

طبق گفته‌ی فعالان و علاقه‌مندان در منطقه‌ی شیب دراز در سال‌های ابتدایی طرح جمع‌آوری و نگهداری تخم‌های لاک‌پشت حدود 350 لاک‌پشت برای تخم‌ریزی به ساحل می‌آمد.

تخم لاک‌پشت‌های پوزه عقابی

درسال 95 این آمار به حدود 108 و در سال 96 به 96 لاک‌پشت رسید. تا پایان اردیبهشت 97 حدود 37 (آمار تقریبی است) لاک‌پشت برای تخم‌ریزی به ساحل شیب دزار قشم آمدند و این یعنی زنگ خطر که چه اتفاقی افتاده که این طور جمعیت لاک‌پشت‌های ماده برای تخم‌ریزی کم شده است؟

تاسف‌بارترین قسمت قضیه این است که شاید گاهی گردشگر خارجی که هزاران کیلومتر راه را برای دیدن این گونه به این منطقه می‌آید بیش از بسیاری از ما که میزبان این لاک‌پشت‌ها هستیم علاقمند به کسب اطلاعات در مورد این گونه است. برخی از ما گمان می‌کنیم که لاک‌پشت حیوان خانگی است که می‌توانیم به بچه‌ها سوغاتی بدهیم یا برای تزیین به آکواریوم‌های خانگی اضافه کنیم!