سولفادیمیدین سدیم (سولفادین)

به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سولفانامیدها آنالوگ ساختمانی پارا آمینو بنزوئیک اسید (PABA) می‌باشند و بطور رقابتی یک مرحله آنزیمی (دی هیدروپترات سنتتاز) را در زمانی که PABA جهت تولید دی هیدرو فولیک اسید (فولیک اسید) وارد می‌شود، مهار می‌کنند.

از آنجا که تولید دی هیدرو فولات کم شده است، میزان تتراهیدرو فولات (فولینیک اسید) تشکیل شده از دی هیدرو فولات کم می‌شود. تتراهیدروفولات جزء اصلی کوانزیم‌های دخیل در متابولیسم کربن سلولی است. از آنجا که سولفونامیدها برای PABA بعنوان آنتی متابولیت عمل می‌کنند، چندین آنزیم را مهار می‌کنند.

این آنزیم‌ها عبارتند از: آنزیم‌های مورد نیاز برای تولید پورین‌ها، برای انتقال دزوکسی یوریدین به تیمیدین و برای تولید متیونین، گلیسین و فورمیل متیونیل- ترانسفر- RNA. این اعمال منجر به مهار تولید پروتئین، تخریب فرآیندهای متابولیکی و مهار رشد و تکثیر ارگانیسم‌هایی که نمی‌توانند از فولات مورد واکنش استفاده کنند می‌شود. این اثر باکتریوستاتیک است، اگرچه اثر باکتریوسیدی در غلظت‌های بالا که در ادرار اتفاق می‌افتد، آشکار است.

فارماکوکینتیک سولفادیمیدین سدیم

سولفادیمیدین متعاقب تجویز به روش IV در سراسر بدن توزیع می‌شود. نیمه عمر آن 7/2 ساعت در گوسفند و 9 ساعت در گاو می‌باشد. در نشخوارکنندگان سولفادیمیدین به روش هیدروکسیلاسیون و استیلاسیون متابولیزه می‌شود و متابولیت‌های آن از طریق ادرار دفع می‌گردد .

دفع نسبتا آهسته و تدریجی سولفادیمیدین (نیمه عمر آن 8 تا 12 ساعت است) و حلالیت زیاد متابولیت‌های آن باعث می‌شود که کریستالوری کاهش یابد و همچنین دارو به خوبی در بافتهای بدن پخش شود. درحدود 70 درصد سولفادیمیدین به پروتئین پلاسما متصل می‌گردد. سولفادیمیدین به مقدار گسترده در کل بدن و به داخل بسیاری از بافتهای نرم و مفاصل نفوذ می‌کند.

موارد مصرف سولفادین

سولفادیمیدین عموماً برای پیشگیری یا درمان عفونت‌های موضعی یا عمومی استفاده می‌شود.

سولفادیمیدین مشخصا در درمان گندیدگی سم (Foot Root)، بیماری‌های عفونی سیستمیک مانند پنومونی گاو، انتریت، دیفتری گوساله‌ها، ورم پستان، کوکسیدیوز گاو و گوسفند، اکتینو باسیلوس، کلی باسیلوس، توکسوپلاسموز، پودودرماتیت بکار می‌رود.

مقدار مصرف

مقدار اولیه: 100 تا 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.

مقدار نگهدارنده: 50 تا 150 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم بدن.

روش مصرف: به روش زیر جلدی و یا داخل وریدی آهسته تجویز شود.

عوارض جانبی سولفادین

عوارض جانبی به سولفانامیدها ممکن است به خاطر اثرات سمی مسقیم دارو یا افزایش حساسیت باشد. علائم واکنش‌های ازیاد حساسیت شامل کهیر، آلرژی، راش پوستی، تب داروئی ، ورم مفصل چندتایی، آنمی‌همولیتیک و آگرانولوسیتوز می‌باشد. ممکن است علائم سمی حاد بعد ازتجویز سریع دارو به صورت وریدی یا تزریق بیش از اندازه دارو مشاهده شود.

موارد احتیاط

تزریق سریع وریدی ممکن است باعث دیسترس تنفسی و کلاپس گردد. لذا تزریق وریدی باید به آهستگی صورت پذیرد. تزریق نادرست وریدی ممکن است منجر به ترمبوفلبیت و واکنش‌های شدید اطراف رگی شود. برای جلوگیری از کریستالوری مقدار آب آشامیدنی دام در طول درمان باید افزایش یابد.

تداخل دارویی

سولفانامیدها ممکن است اثرات فنیل بوتازون، فنی توئین، سالسیلات‌ها، تیازید، مدرها و پروبنسید را افزایش دهد. این دارو نباید همزمان با داروهایی که با سولفونامیدها اثر آنتا گونیستی دارند، مصرف شود. زیرا اثر باکتریایی آنها از بین می‌رود. این داروها شامل داروهای بی حس کننده موضعی که یک هسته PABA دارند مانند پروکائین، بنزوکائین و ترکیبات حاوی این داروها مانند پنی سیلین پروکائین، ویتامین‌های گروه B مانند اسید فولیک، نیکوتینیک اسید و غیره.