به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ هرچند تابستان برای گردش و تفریح فصلی خوشایند است اما برای صنعت پرورش بوقلمون ناخوشایند می‌باشد. در فصل گرما میزان رشد و تولید تخم عمدتا به خاطر افزایش کرچی کاهش می‌یابد که یک اثر کاهشی نامتناسب در تولید گوشت سینه بوقلمون دارد. باید از خود پرسید که چه چیز می‌تواند این اثرات زیان‌آور را کاهش دهد؟
برای حل این مشکل معمولا منطقی به نظر می‌آید که علت اصلی این مسئله را دریابیم. اولین موضوع در مورد پرورش بوقلمون این است که آنها بتوانند زنده بمانند و این بدان معنی است که درجه حرارت بدن آنها باید در شرایط متغیر محیطی ثابت باقی بماند. درجه حرارت نرمال بدن بوقلمون‌ها ۴۱ تا ۲/ ۴۱ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. هضم غذا، فرایند رشد و فعالیت باعث ایجاد حرارت در بوقلمون می‌شود که دفع این حرارت باید از طریق تشعشع حرارتی و انتقال صورت پذیرد و وقتی لازم باشد بوقلمون می‌تواند با له له زدن (نفس نفس زدن) میزان اتلاف حرارتی را به طریقه خنک شدن تبخیری بالا ببرد.
بازده یا کارآیی دفع حرارت به درجه حرارت محیط و حرکت هوای اطراف پرنده وابسته است. اتلاف حرارتی از طریق تشعشع توسط تراکم گله تحت تاثیر قرار می‌گیرد و هر چقدر پرندگان نزدیک به یکدیگر باشند تشعشع حرارتی یکدیگر را بیشتر جذب خواهند کرد. بنابراین فاکتورهای مدیریتی بر روی اثرات درجه حرارت محیطی بسیار موثر می‌باشند.
با گردش هوای اطراف، حرارت بدن بوقلمون دفع می‌شود. به طوری که می‌تواند درجه حرارت بدنش را به صورت ثابت حفظ نماید. گردش هوای اطراف پرنده عامل مهمی در کاهش استرس گرمایی می‌باشد. بنابراین ونتیلاتورهای (هواکش‌های) با سرعت بالا اولویت دارند. بدین منظور هواکش‌های مدور که باعث جریان هوا در بالای سر پرندگان می‌شوند مفید می‌باشند.
در دمای بالا، بوقلمون‌ها در مسیر جریان هوای ناشی از این هواکش‌ها قرار می‌گیرند و سرشان را در داخل هوای پرجریان قرار می‌دهند. جریان هوای حاصل از هواکش‌های مدور تعبیه شده می‌تواند بطور دقیق برآورد شود. به شرطی که آنها در سالن‌های پرورشی نصب شده باشند. همچنین ممکن است که سرمایه‌گذاری جهت پرورش تجاری ارزشمند باشد بویژه اگر پرندگان سنگین‌وزن را پرورش دهیم.
به طور نظری کاهش درجه حرارت آب قابل دسترس پرندگان دارای مزایای زیادی است. اگرچه مدارک کمتری در مورد این موضوع در دسترس است. ممکن است که این مسئله با آب نوشیدنی خنک حل شود ولی در این حالت ممکن است روش‌هایی برای جلوگیری از افزایش دمای آب در آب و هوای گرم وجود داشته باشد.
بخاطر مکان قرار گرفتن لوله‌های آب, اگر آب قابل دسترس پرندگان گرم باشد اثری منفی در توانایی پرندگان برای خنک کردن خودشان خواهد داشت. ممکن است دلیلی برای عایق کردن لوله‌های آب مصرفی و مخزن آب وجود داشته باشد. کارکردن با ماده‌های تخمگذار (تخمی) مزایای بالقوه آب خنک را آشکار می‌سازد.
بوقلمون‌ها نمی‌توانند تخم یا گوشت تولید کنند مگر آن که مواد مغذی مصرف کنند. همچنین متخصصان تغذیه نقش مهمی در کاهش اثرات زیان‌آور ناشی از درجه حرارت تابستان دارند. در درجه حرارت بالاتر بوقلمون به انرژی کمتری جهت ثابت نگه داشتن درجه حرارت بدنش احتیاج دارد بنابراین نسبت مواد مغذی ضروری باید کمتر باشد. وقتی که آب و هوا گرم است بوقلمون بخاطر جلوگیری از ایجاد حرارت درونی بدن فعالیت کمتری خواهد داشت.
بنابراین زمان بیشتری را برای خوردن و ایستادن صرف نخواهد کرد. مواد مغذی باید در زمان کمتری مصرف شود. این حالت می‌تواند با افزایش درصد مواد مغذی در جیره حاصل شود. بنابراین بهترین روش جهت کاهش نسبت مواد مغذی به انرژی، کاهش مقدار انرژی قابل متابولیسم نمی‌باشد بلکه افزایش مقادیر سایر مواد مغذی است، این امر سبب افزایش هزینه هر تن ماده غذایی و کاهش ضریب تبدیل غذا می‌شود ولی در حفظ میزان رشد و عدم کاهش تعداد تخم موثر خواهد بود.
به شرطی که برای پرورش‌دهنده عملی باشد. روش دیگر کاهش مقدار درجه حرارت حاصل از جیره است که توسط بوقلمون هضم می‌شود. این روش با موارد زیر حاصل می‌شود:
۱- افزایش میزان انرژی حاصل از چربی یا روغن نسبت به کربوهیدرات‌ها؛
۲- کاهش میزان اجزای جیره که فیبر بالایی دارند؛
3- کاهش مقادیر اضافی نیتروژن دفعی حاصل از درصد کل پروتئین، در حالی که مقادیر اسیدهای آمینه ضروری به میزان تعادل باشد.
همچنین ممکن است که در درجه حرارت بالا اثرات متقابل مابين اسیدهای آمینه افزایش یابد. نمونه‌هایی از این مورد در نتایج حاصل از آزمایش‌های But گزارش شده است. در این آزمایش نتایج حاصل از درجه حرارت‌های ۱۵ و ۲۵ با دو برنامه غذایی مقایسه شدند. یکی از برنامه‌های غذایی توسط But پیشنهاد شد و برنامه دیگر شامل سطوح لایزین و متیونین مختلف بود که با افزودن ۱۰ درصدی منبع سنتتیک این اجزاء همراه بود.
اینگونه به نظر می‌رسد که از سن ۰ تا 68 روزگی پاسخ رشد یکسانی در هر دو برنامه دمایی با افزودن اسیدهای آمینه حاصل می‌شود اما از ۶۸ تا ۱۳۴ روزگی اثرات متقابل محسوسی مابین مواد مغذی نسبت به درجه حرارت بالا مشاهده می‌گردد. در نتیجه افزودن اسیدآمینه در درجه حرارت بالا کاهش محسوسی در رشد به وجود می‌آید که این حالت در درجه حرارت پایین مشاهده نمی‌گردد و علت آن هنوز معلوم نشده است اما احتمال می‌رود که اثر معکوسی ما بین این دو اسیدآمینه وجود داشته باشد.
همانگونه که نسبت آرژنین به لایزین در حیوانات متاثر از درجه حرارت می‌باشد این نسبت هم مورد تردید می‌باشد که نیازمند تحقیقات بیشتری می‌باشد. ضمنا BUT پیشنهاد کرد در سنین بالا باید مقدار آرژنین حداقل ۱۵ درصد بیشتر از مقدار لایزین باشد.
همانند کاهش مصرف غذا، در درجه حرارت بالا مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز کاهش می‌یابد. معمولا مقادیر آنها در حد کافی است ولی منطقی به نظر می‌رسد که در مخلوط کردن ویتامین و مواد معدنی مقدار یکی از آنها به اندازه ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یابد. بوقلمون‌ها می‌توانند ویتامین C را خودشان تولید کنند بنابراین احتیاجی به افزودن آن در جیره نیست. با این وجود توانایی پرندگان در تولید ویتامین C در اثر استرس‌هایی نظیر درجه حرارت‌های بالا کاهش پیدا می‌کند.
از این رو افزودن ویتامین C به جیره بوقلمون‌ها در آب و هوای گرم مفید می‌باشد. متاسفانه ویتامین C با پلیت کردن خوراک از بین می‌رود اما امروزه یک ویتامین C مقاوم به حرارت تولید می‌شود. اگر این ویتامین در جیره قابل استفاده نباشد افزودن آن به آب آشامیدنی بوقلمون شاید مطلوب باشد.
همچنین متخصصان تغذیه قادرند در کیفیت پلیت‌های تولیدی و انتخاب اجزای آن موثر واقع شوند. حداقل ۱۵ درصد گندم در جیره پیشنهاد می‌شود. چربی یا روغن‌های افزوده شده به جیره نباید به اندازه‌ای زیاد باشد که آسیاب نتواند پلیت‌های خوبی تهیه کند. کیفیت پلیت همیشه حائز اهمیت می‌باشد اما این موضوع در آب و هوای گرم بسیار مهمتر است چرا که زمان ممکن برای تغذیه مقدار غذای مصرفی بسیار کم می‌باشد.
با بروز اولین استرس اگر بوقلمون نتواند به بخاطر درجه حرارت بالای محیط گرما از دست بدهد هیچ متخصص تغذیه‌ای قادر به تحریک رشد یا تولید تخم در بوقلمون نخواهد بود. بنابراین بهترین زمان برای دریافت غذای کافی سردترین زمان از روز می‌باشد و احتمالا این زمان قبل از طلوع آفتاب است بنابراین بهتر است که مکمل‌ها به جای شب قبل از طلوع آفتاب به جیره اضافه شوند.