به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ حضور کپک در خوراک دام معمولاً کم اهمیت انگاشته می‌شود، این در حالی است که آلودگی قارچی می‌تواند باعث کاهش رشد، کاهش تولید، سقط جنین و کاهش کیفیت شیر دام شود و علاوه براین برای سلامت انسان نیز می‌تواند خطرآفرین باشد.
کنترل آلودگی قارچی خوراک
قارچ‌ها ازطریق تولید مایکوتوکسینها آسیب‌های زیادی را به سلامت دام وارد می‌کنند که تنها یکی از این آسیب‌ها بروز سقط جنین است.
راه کنترل آلودگی قارچی
• افزایش کیفیت سیلو و نگهداری صحیح آن.
• برداشت سریع فیزیکی نواحی کپ‌کزده
• استفاده از مواد جاذب سم
• آمونیاکی کردن خوراک (برای ذرت و پنبه دانه) امکان اثرات مخرب
• استفاده از سویه‌های قارچی غیرسمی (حذف رقابتی). روش نامطمئن
• استفاده از سدیم بی‌سولفات (کاهش خوش‌خوراکی)
• حرارت دادن
• استفاده از گونه‌های ذرت مقاوم‌تر.
• برداشت محصولات با کیفیت.
• جدا کردن قسمت‌های آسیب‌دیده محصول ازسایر قسمت‌ها.
• افزایش رطوبت که خطر کپک‌زدگی را کاهش می‌دهد.
• ذخیره‌سازی سریع محصول با شرایط مناسب (دما، رطوبت، و کنترل حشرات)
• کلسیم پروپیونات نیز از رشد کپک ممانعت می‌کند.
• حضور ویتامین‌ها و مواد معدنی در غذا خود منجر به کاهش اثرات مایکوتوکسینها بر سلامت دام می‌شود.
• ازجمله روش‌های فیزیکی شامل شست و شو، اتوکلاو کردن، تابش اشعه فرابنفش، در معرض دمای مایکروویو قرار دادن، اما این روش‌ها مطمئن نیستند.
• روش‌های شیمیایی همچون اضافه کردن نمک، اسید، باز و غیره نیز وجود دارند که هزینه‌بر هستند و ارزش غذایی را کاهش می‌دهند.
تمام موارد فوق هزینه‌بر و در مواردی نیز داراری اثرات جانبی هستند. اما روش استفاده از مواد جاذب سم ازلحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر بوده و اثرات بیشتری را دربر دارد (Toxinbinder).
در میان ترکیبات جاذب سم، آلومینوسیلیکات‌ها به‌دلیل تأثیر قوی، مفید و ارزان بودن، مناسب‌تر می‌باشند.
ازجمله مهم‌ترین مایکوتوکسینها؛ آفلاتوکسین، اکراتوکسین و زیرالنون می‌باشد.
• استفاده از آلومینیوم سیلیکات و کربن فعال به‌طور چشمگیری منجر به کاهش اثرات حضور مایکوتوکسینها در خوراک می‌شود. اما بیشتر بر روی آفلاتوکسین مؤثر هستند.
• در اروپا به‌دلیل اینکه تاثیرات توکسین بایندرها بر روی آفلاتوکسین است، تبلیغ کاربرد آنها برای زیرالنون و سایر توکسین‌ها ممنوع می‌باشد.
منبع: شفا ایتوک حاتم