به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ امروزه با افزایش جمعیت، بسیاری از کشورها برای فراهم کردن گوشت لازم، کار واردات دام را انجام می‌دهند. همین امر باعث انتقال بسیاری از بیماری‌های خطرناک و واگیر دام به کشورها می‌شود. دام‌های بیمار می‌توانند عوامل بیماری‌زا را به مکان‌های مختلف انتقال دهند. به‌علاوه می‌توانند انگل‌های خارجی و یا داخلی را به‌همراه خود به کشورهای دیگر منتقل کنند.
به‌همین دلیل، لازم است قبل از ورود دام زنده به کشور و قبل از نقل و انتقال دام از استانی به استان دیگر، مکان‌هایی را در نوار مرزی برای نگهداری دام زنده درنظر گرفت. دام‌ها مدتی در این مکان‌ها نگهداری می‌شوند تا از سلامت آنها اطمینان پیدا کنیم.
همچنین دامداران می‌توانند در قسمتی از دامداری خود، مکانی را برای نگهداری و کنترل دام‌های تازه وارد بنا کنند. به این کار، قرنطینه کردن یا جداسازی دام‌ها می‌گویند.
ساختمان قرنطینه
محل قرنطینه دامی یا همان ایستگاه دام، باید گنجایش تعداد دام خریداری شده در هر نوبت را داشته باشد.همچنین قرنطینه باید در قسمتی از دامداری که رفت و آمد بسیار کم است، ساخته شود.
محل قرنطینه دام، ویژگی‌هایی دارد که دامداران، باید به آن دقت کنند:
- ساختمان قرنطینه باید گنجایش تعداد دام خریداری شده در هر نوبت را داشته باشد.
- در قسمتی از دامداری که رفت و آمد بسیار کم است، ساخته شود.
- هواکش داشته باشد و نور به اندازه کافی وارد آنجا بشود. به‌علاوه باید از ورود جوندگان به داخل قرنطینه جلوگیری کرد.
- جایگاه قرنطینه دام‌ها باید فضا و نور کافی داشته باشد.
- بهتر است دیوارها کاشی شده و کف آن بتونی باشد تا بتوان به راحتی آنجا را ضدعفونی کرد.
- پنجره‌ها باید توری ریز داشته باشند تا حشره‌ها وارد محل قرنطینه نشوند.
- کف محل قرنطینه شیب مناسبی داشته باشد و به فاضلاب مناسبی هم برسد.
- درداخل قرنطینه باید محلی درنظر گرفته شود تا دام را برای انجام کارهایی مثل تزریق واکسن و یا کارهای درمانی به‌راحتی در آنجا نگه داشت.
- ساختمان قرنطینه باید در محل رفت و آمد دامداری ساخته شود.
اقدامات لازم در زمان ورود دام به محل قرنطینه
- باید همه دام‌ها هنگام ورود به قرنطینه ازنظر سالم بودن کنترل شوند.
- بهتر است دام‌های خریداری شده در یک زمان همه با هم وارد و در یک زمان هم باهم خارج شوند.
- تنها دام‌هایی را باید خریداری کرد که کارت تزریق واکسن داشته باشند.
- برای مبارزه با انگل‌های خارجی مثل کنه، جرب و غیره، قبل از ورود دام‌ها به قرنطینه، زیرنظر دامپزشک یا کارشناس دامپروری باید بدن دام‌ها سمپاشی شود. برای این کار می‌توان از حمام ضدکنه هم استفاده کرد.
- مدت زمان نگهداری دام‌ها در قرنطینه برای دام‌های غیربومی ۴۵ روز و برای دام‌ها بومی ۲۱ روز است.
واکسن‌های لازم به هنگام ورود به قرنطینه باید به دام‌ها تزریق شوند:
- تزریق واکسن طاعون گاوی
- تزریق واکسن تب برفکی
- تزریق واکسن سیاه زخم
- تزریق واکسن تب برفکی نوبت دوم
- دام‌های موجود در قرنطینه باید به‌طور دقیق و به‌موقع واکسن زده شوند.
- بعد از خارج شدن دام‌ها از قرنطینه باید محل نگهداری دام‌ها را سمپاشی و ضدعفونی کرد.
- وقتی بیماری‌های واگیر در میان دام‌های قرنطینه شایع شود، باید جداسازی دام‌های بیمار از دام‌های سالم به‌طور جدی انجام بشود.
زمانی که خطر اقتصادی بیماری برای منطقه خیلی زیاد باشد، با نظر دامپزشک منطقه، بهتر است که کل گله را ازبین برد و یا به کشتارگاه فرستاد. این کار در ازبین بردن و یا جلوگیری از پخش شدن بیماری، تاثیر زیادی دارد.
قوانین اجرایی برای جابه‌جایی دام زنده و فرآورده‌های دامی
قوانین اجرایی برای حمل و نقل دام‌های زنده و فرآوری‌های دامی، به‌وسیله اداره‌های مختلفی به اجرا در می‌آیند. اداره دامپزشکی با همکاری نیروهای انتظامی و کارکنان اداره گمرک در مرزها برای ورود و خروج زمینی، هوایی و یا دریایی دام از کشور و از استانی به استان دیگر به‌طور کامل این قانون‌ها را اجرا می‌کنند.
همه واردکنندگان دام زنده و یا فرآورده‌های آن، باید گواهینامه بهداشتی و کنترل کامل سلامت دام را از کشورهای خارجی داشته باشند. علاوه بر این، واردکنندگان مواد خام غیرخوراکی دامی نیز باید گواهینامه ضدعفونی رسمی را از کشورهای خارجی داشته باشند.
قوانین بهداشتی برای صادرات دام و طیور و فرآورده‌های آنها
دام و طیور صادراتی در مسیر حمل و نقل تا رسیدن به مقصد، ممکن است دچار بیماری‌های مختلف واگیر بشود. برای پیشگیری از این خطرها و جلوگیری از انتقال بیماری‌های واگیر از یک منطقه به منطقه دیگر، انجام دستورات بهداشتی زیر ضروری است:
- تمام حیوانات زنده برای صادرات لازم است که جواز حمل از مراکز رسمی کشور را داشته باشند. به‌علاوه دارای کارت مشخصات باشند.
- قبل از صادرات دام‌ها باید به‌وسیله دامپزشک معاینه شوند. دام‌ها قبل از انتقال به محل‌های دیگر باید معاینه دقیق شوند.
- همه ماشین‌های حمل و نقل، پیش از بارگیری باید ضدعفونی و پاکسازی بشوند همچنین وسایل ایمنی و جلوگیری از ورود حشره‌های مختلف را داشته باشند.
- برای طول مدت سفر، باید آب سالم و غذای کافی برای دام‌ها به همراه داشت.
- در طول مسیر از تماس افراد مختلف و یا ارتباط باحیوانات دیگر باید جلوگیری کرد.
- در میان راه اگر دام‌ها دچار بیماری واگیر شوند باید تمام آنها را به محل اول خود برگردانند.
- درمورد طیور باید همه جوجه‌های وارداتی و یا تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار، گواهی سلامت و پاک بودن از بیماری‌های واگیر ارثی را داشته باشند.
- خارج شدن دام‌ها از قرنطینه، فقط با گواهی دامپزشک مربوط به این کار، ممکن است. دام‌ها را قبل از حمل به مکان دیگر، سیراب کنید.
- ماشین‌های حمل و نقل، پس از خالی کردن دام‌ها باید به‌طور کامل تمیز و ضدعفونی شوند تا برای حمل دام‌های بعدی آماده باشند.
در زمان انتقال، بیشتر از ظرفیت کامیون‌ها، دام سوار نکنید.
- خرید کلی و گروهی دام باید زیرنظر کارشناس‌های علوم دامپزشکی و دامپروری باشد. به این ترتیب از خطر انتخاب نادرست و خرید دام‌های بیمار جلوگیری می‌شود. این کار، هم ازنظر اقتصادی مهم است و هم برای حفظ بهداشت دام‌ها و طیور کشور، اهمیت زیادی دارد.
مخلص کلام
- محل قرنطینه دام باید گنجایش نگهداری دام‌ها را داشته باشند. به‌علاوه در قسمتی از دامداری ساخته شود که رفت و آمد کمتر است.
- واردکنندگان دام زنده و یا فرآورده‌های آن باید گواهینامه بهداشتی و کنترل کامل سلامت دام را از کشورهای خارجی داشته باشند.
- مدت زمان نگهداری دام‌های غیربومی درقرنطینه ۴۵ روز و برای دام‌های بومی۲۱ است.
- اگر در میان دام‌های قرنطینه شده بیماری واگیر شایع شد، باید آنها را به‌صورت جداگانه نگهداری کرد.
- گواهی بهداشت دام باید به فاصله یک تا دو روز مانده به حمل دام‌ها داده شود. همچنین گواهی تزریق واکسن، سه تا چهار هفته قبل از تاریخ حمل دام‌ها داده می‌شود.
- از مهم‌ترین بیماری‌های قرنطینه‌ای، شاربن یا سیاه زخم، تب برفکی یا طبقه، طاعون گاوی، تب خونریزی‌دهنده و آبله هستند.