به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ اختلال وسواس فکری عملی (OCD) یک اختلال رفتاری است که در آن گربه‌ها رفتارهایی تکراری، اغراق‌آمیز و بدون هدف از خود بروز می‌دهند.
به‌عنوان مثال نظافت پوست با لیس زدن‌هایشان تا حدی که پوست زخم شود. یا قدم زدن‌های بی‌هدف و میو کردن‌های مداوم، خوردن، مکیدن یا جویدن پارچه.
اگر چنین رفتارهایی برای طولانی مدت ادامه داشته باشد ممکن است تبدیل به یک عادت شده و پس از مدتی دیگر نیازی به محرک خاصی برای بروز آن نداشته و خودبخود بروز کنند.
این رفتارها ممکن است به‌دلیل انتشار مواد شیمیایی تسکین‌دهنده درد در مغز حیوان، تقویت شوند. یا هنگامی که نیازهای گربه با شرایط زندگی‌اش در تضاد است برای کنار آمدن با آن، بروز کند.
گاهی ممکن است صاحبان ناآگاه با دادن خوراکی و تشویق کردن حیوان، این رفتارها را در حیوان تقویت کنند.
به‌نظر نمی‌رسد سن و جنسیت در بروز رفتارهای وسواس فکری عملی نقشی داشته باشند، اما برخی از نژادها یا گونه‌ها ممکن است مستعد ابتلا به این اختلالات باشند.
میو کردن‌های مداوم و یا جویدن پارچه، در نژاد سیامی و دیگر نژادهای آسیایی به‌وفور به‌چشم می‌خورد.
علائم و انواع وسواس فکری عملی در گربه
• آواهای تکراری و مداوم (میومیو کردن)
• نظافت بیش‌ازحد؛ ممکن است به‌دنبال تغییرات محیطی بروز کند
• قدم زدن‌های بی‌هدف و طولانی؛ ممکن است هرازگاهی اتفاق افتاده و به‌مرور افزایش یابد.
• مکیدن؛ ممکن است بر شخص یا جسمی هدایت شود، اغلب خودبخود شروع می‌شود.
• جویدن پارچه؛ برخی گربه‌ها تمایل به اجسام یا بافتی خاصی دارند اما برخی هرگونه پارچه را می‌خورند.
دلایل بروز OCD در گربه
• عکس‌العمل صاحب گربه در بروز رفتارهای وسواسی فکری نقش زیادی دارد
• صاحبان گربه‌ها با دادن خوراکی و توجه بی‌مورد حین بروز چنین رفتارهای وسواس‌گونه‌ای، به افزایش سریع این اختلالات کمک خواهند کرد.
• استرس ناشی از تغییر محیط زندگی
• درمورد گربه‌هایی که در منزل نگهداری می‌شوند به‌دلیل فشار روانی که اسارت برای آنها به‌دنبال دارد، بیشتر چنین رفتارهایی دیده می‌شود.
• اختلالات روانی
تشخیص
دامپزشک سابقه حیوان، علائم و حوادث احتمالی که در این اختلال نقش دارند، را بررسی کرده و معاینه جسمی کاملی انجام می‌دهد.
برای تائید یا رد عوامل جسمی و روانی موثر بر این اختلال، آزمایش کامل خون و ادرار صورت می‌گیرد.
ممکن است یک بیماری زمینه‌ای دلیل بروز این رفتارها باشد یا این اختلالات در پاسخ به زندانی کردن، درگیری، استرس، اضطراب و ناامیدی به‌وجود آمده باشد.
اگر دامپزشک به دلایل عصبی مشکوک باشد، می‌توان از سی‌تی اسکن (CAT) یا ام‌آر‌آی (MRI) برای بررسی مغز و نخاع، کمک گرفت.
اگر رفتارهای وسواسی در نظافت، بیش‌ازحد معمول باشد، احتمال وجود انگل یا سایر اختلالات پوستی وجود دارد که دامپزشک با معاینه دقیق بدن حیوان و نمونه‌برداری از پوست می‌تواند به وجود این موارد پی برد. همچنین برای تائید حساسیت پوستی و واکنش‌های آلرژیک باید رژیم غذایی حیوان را تغییر داد.
دامپزشک پیش از هر تشخیص قطعی احتمال وجود هرگونه علل پزشکی؛ مانند صرع سایکوموتور را بررسی می‌نماید. برای تشخیص بهتر موارد زیر موردتوجه قرار خواهند گرفت:
• خارش
- انگل‌های خارجی
- درماتیت قارچی
- درماتیت باکتریایی
- درماتیت آلرژیک (ازجمله حساسیت‌های غذایی)
- سرطان پوست
- بثورات پوستی
• درد
- اختلالات سیستم عصبی
- پارگی دیسک مهره‌ای (ستون فقرات) و التهاب عصب
- حساسیت بسیار شدید به لمس یا سایر محرک‌ها
• قدم زدن بیهوده
- رفتارهای جنسی عادی
- ناامیدی در اثر زندانی و اسیر بودن
- اختلالات سیستم عصبی
- درد مزمن
- ضایعات مغزی ناشی از تومورها یا تروما
- عوارض تشنج
- اختلالات متابولیکی و هورمونی
- کمبود ویتامین
- اختلال کبدی
- پرکاری تیروئید
- مسمومیت با سرب
- نارسایی کلیه
- کمبود تیامین
• صداهای تکرارشونده
- رفتارهای جنسی عادی
- ازدست دادن شنوایی
- پرکاری تیروئید
- مسمومیت از سرب
- فشار خون
• مکیدن یا جویدن پارچه
- مسمومیت از سرب
- پرکاری تیروئید
- کمبود تیامین
درمان اضطراب و اختلال وسواس فکری عملی
برای درمان این اختلالات رفتاری باید استرس محیط را کاهش دهید. برنامه منظمی برای زندگی گربه بچینید تا به‌راحتی بتواند هر واقعه روزمره‌ای چون غذا خوردن، بازی، ورزش، نوازش و اوقات فراغت خود را پیش‌بینی کند.
اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی را تا حد ممکن ازبین ببرید. زندانی و حبس کردن حیوان رویکرد درست و مناسبی نیست. جهت حذف رفتارهایی چون نظافت بیش‌از اندازه بدن، معمولاً استفاده از عوامل بازدارنده موضعی، موثر نیستند.
- برای رفع قدم‌زدن‌های بیهوده حیوان: وقتی گربه شروع به انجام چنین رفتاری می‌کند به او اجازه بیرون رفتن ندهید، چراکه موجب تقویت این رفتار خواهد شد. پیش از اینکه این رفتار شروع شود به او اجازه دهید تا بیرون برود.
- برای حل مشکل صداها و میوهای متناوب: گربه ماده بالغ را باردار یا عقیم کنید. گربه نر بالغ را نیز عقیم کنید.
- برای جویدین و مکیدن پارچه: پارچه‌های موردعلاقه خود را از دسترس حیوان دور نگه دارید و مصرف فیبر (میوه‌ها و سبزیجات) را در رژیم غذایی افزایش دهید.
ممکن است دامپزشک برای رفع این اختلالات، داروهای مختلفی برای گربه تجویز کند و نحوه مصرف آنها را به شما آموزش دهد. با دقت دستورالعمل‌ها را دنبال کرده و از مصرف بیش‌ازحد یا اشتباه داروها پرهیز کنید.
مدیریت زندگی گربه
سعی کنید تا جایی که ممکن است رفتارهای عجیب و غیرقابل قبول حیوان را ندیده بگیرید. توجه و تذکر بی‌جای شما در هنگام بروز این رفتارها اورا تشویق به انجام دوباره آن خواهد کرد.
هنگام مشاهده رفتارهای عجیب جزئیات را یادداشت کنید: زمان، مکان، موقعیت اجتماعی. چراکه می‌توان در آن زمان یا مکان خاص (پیش از شروع بروز رفتارها)، حیوان را با غذا دادن یا بازی کردن سرگرم نمود.
تنبیه کردن حیوان درچنین مواردی منجر به بروز استرس و افزایش ترس و پرخاشگری خواهد شد. همچنین رابطه خوب بین شما و گربه را خدشه‌دار می‌کند.
درمان این اختلالات ممکن است دوره‌ی طولانی را طی کند. پس از یک دوره درمان باید دوباره به دامپزشک مراجعه کنید تا درصورت عدم پاسخ درمان قبلی برنامه جدیدی تنظیم شود.
اگر گربه درحال مصرف داروست و هیچ تغییری در رفتارهای او مشاهده نکردید، باید هرچه زودتر درباره ادامه‌ی مصرف داروها از پزشک تائید بگیرید.
باتوجه به همه این عوامل باید درمورد پیشرفت درمان و بهبود گربه، واقع‌بین باشید. عارضه‌ای که در گذر زمان به‌وجود آمده است درمان سریعی نخواهد داشت.
پیش از شروع درمان بادقت کامل، اختلالات رفتاری حیوان را ثبت کنید، تا با ثبت دوباره این اختلالات درطول درمان به‌سادگی بتوانید پیشرفت یا عدم پیشرفت درمان را بررسی کنید.
منبع: petmd
ترجمه: مهسا احمدزاده