به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ چرا باید بهداشت را رعایت کنیم؟ زیرا پیشگیری بهتر از درمان است. قدم اول اختصاص جایگاهی جداگانه برای زایشگاه است.
شاید هر روز با افرادی برخورد می‌کنیم که در جستجوی آنتی‌بیوتیک هستند با این عقیده که آنتی‌بیوتیک یک معجزه درمانی برای گوساله مبتلا به اسهال است. در این موارد توصیه می‌شود که مزرعه‌داران به جای تکیه بر این روش‌های زودگذر و سطحی با دقت‌نظر بیشتری به دنبال علت اصلی باشند.
در حال حاضر به‌خوبی مشخص شده است که به‌جز مواردی که گوساله نوزاد است و یا بسیار بیمار می‌باشد (مثل اشرشیاکلای یا سالمونلا)، علت اسهال به‌واسطه عوامل باکتریایی نیست. در این موارد عمده مشکل ناشی از ویروس‌ها (روتاویروس یا کروناویروس) یا انگل‌ها (کریپتوسپوریدیوم یا کوکسیدیا) می‌باشد.
مشخص شدن علت اسهال از این لحاظ مهم است که درمان متناسب با بیماری پایه‌ریزی می‌شود. بیشتر مزرعه‌داران می‌توانند با آوردن نمونه مدفوع گوساله بیمار به درمانگاه و انجام تست سریع بر روی نمونه مدفوع علت بیماری را مشخص نمایند.
این کار از این جهت موثر است که به مزرعه‌دار یا دامپزشک اجازه می‌دهد تا برنامه کنترلی مناسبی را برای مقابله با رخداد موارد احتمالی در آینده پایه‌ریزی کنند زیرا به دلیل ماهیت واگیردار بودن عوامل آسیب‌رسان، تنها وجود یک مورد بیمار در گله دور از ذهن است.
همچنین درنظر داشته باشید که باید در انتخاب نوع درمان و زمان شروع درمان توسط دامپزشک دقت‌نظر صورت گیرد در غیر این‌صورت دامدار از لحاظ فکری دچار تشویش شده و در عین‌حال خسارات اقتصادی زیادی را ممکن است متحمل شود.
باز هم تاکید می‌شود که پیشگیری بهتر از درمان است. بیشتر عوامل آسیب‌رسان از راه خوراکی وارد بدن گوساله می‌شوند و اینجاست که اهمیت بهداشت به‌خوبی احساس می‌شود.
برای آغاز این کار اختصاص محلی به‌عنوان زایشگاه این امکان را فراهم می‌سازد تا گوساله در محیطی تمیز به دنیا آید. باید از ازدحام یا آلودگی بیش از حد محیط در مورد گوساله‌های شیرخواری که به همراه مادرانشان در جایگاه بسته نگهداری می‌شوند، اجتناب نمود.
برای گوساله شیری در هفته‌های اول ابتدا باکس‌های انفرادی فراهم کنید و سپس گوساله‌ها را به جایگاه‌های با ظرفیت ۶ راس یا تعداد کمتری از گوساله با امکان تمیز کردن آسان انتقال دهید.
همیشه مطمئن شوید تا گوساله به میزان کافی آغوز را در طی ساعات اولیه زندگی دریافت کند، چرا که بهترین شانس گوساله برای مبارزه با هرگونه عفونتی است که بعدها با آن روبرو می‌شود.
درنهایت به یاد داشته باشید که در بیشتر موارد کم‌آبی و گرسنگی یک عامل بالقوه کشنده است گوساله را از دریافت شیر محروم نکنید زیرا شیر منبع انرژی گوساله می‌باشد.
مایعات ازدست رفته را حداقل با ۲ لیتر الکترولیت، درصورت نیاز توسط لوله معدی به دفعات ۲ تا ۳ مرتبه در یک روز جبران کنید. در صورتی‌که گوساله هنوز پاسخ مطلوبی به درمان نداد ممکن است درمان فوری به‌صورت تجویز وریدی مایعات نیاز باشد.
این درمان می‌تواند در مزرعه یا در درمانگاه توسط دامپزشک صورت گیرد و درصورت نیاز در طی شب نیز حیوان مونیتور شود. اسهال را یک امر طبیعی در طول پرورش گوساله نپندارید.
علت را بیابید، درمان را بیابید و خسارات اقتصادی خود را در زمینه اسهال گوساله کاهش دهید.
منبع: Irish Farmers Journal
ترجمه و تخلیص: بهناز نوروزی، دانشجوی دکترای تخصصی بیماری‌های داخلی دام‌های بزرگ