به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بابزیاها به شکل گلابی و بدون رنگدانه به تعداد 2- 4 و بیشتر در جسم سلولی میزبان دیده می‌شوند.
عامل بابزیوزیس در گاو
بابزیا بایجمینا babesia bigemina
بابزیا بوویس babesia bivis
سیر تکاملی بابزیاها
تکثیر اجسام بابزیایی در مهره‌داران در گوییچه‌های قرمز از طریق جوانه زدن انجام می‌پذیرد و تعداد 2-4 و بیشتر تروفوزوئیت در داخل سلول میزبان دیده می‌شود. کنه‌ها میزبان ناقل بابزیاها هستند.
کنه‌های یک میزبانی از طریق انتقال ارثی یا انتقال از طریق تخم این اجرام را منتقل می‌کنند. اما کنه‌های 2 و 3 میزبانه از طریق انتقال مرحله‌ای جرم انگل را منتقل می‌کنند.
کنه با خونخواری اجرام بابزیایی را وارد بدن خود می‌کند.
بابزیاهای داخل گوییچه‌های قرمز یا ازبین می‌روند یا تکامل آنها تا اتمام مرحله خونخواری به تعویق می‌افتد. در بدن کنه گامتوگونی و تقسیم جنسی انجام و زیگوت ایجاد می‌شود. در اثر تکامل زیگوت، جسم خمیده و سیگاری شکلی بوجود می‌آید. در اثر تقسیم این جسم اجسام کرمینه شکل یا چماقی شکل در روده کنه بوجود می‌آید که در مرحله نوچه‌ای و بالغ انگل را منتقل می‌کنند. این انتقال ارثی در کنه‌های یک میزبانه صورت می‌گیرد.
انتقال مرحله‌ای در کنه‌های 2 و 3 میزبانه دیده می‌شود. آلودگی در مرحله نوزادی به کنه راه پیدا می‌کند. اگر در مرحله نوچه‌ای آلودگی به کنه راه پیدا کند مجدداً اجرام بابزیایی در هنگام تغذیه مرحله بالغ کنه به میزبان منتقل می‌شوند.
بیماری‌زایی بابزیاها
آزاد شدن مواد فارماکولوژیک فعال و تخریب گوییچه‌های قرمز، نقش مهمی در بیماری‌زایی عفونت بابزیایی دارند. برخی از محققین کم‌خونی را در اثر تخریب مکانیکی انگل عنوان کرده‌اند زیرا انگل باعث پاره شدن سلول‌های گلبول قرمز می‌شود. برخی دیگر کم‌خونی را به دلیل مواد فعال فارماکولوژیک مانند کینین می‌دانند که باعث شکنندگی اسموزی گوییچه‌های قرمز و همولیز آنها می‌شود.
همولیز در بابزیوز داخل عروقی صورت می‌گیرد. تجمع آنتی‌ژن و آنتی‌بادی و مکمل بر روی گوییچه قرمز باعث فاگوسیتوز گوییچه‌های قرمز می‌شود. تجمع گوییچه قرمز در مویرگ‌های مغزی موجب انسداد آنها و در برخی گونه‌ها باعث بروز عوارض مغزی می‌شود.
بابزیا بایجمینا
این انگل را عامل تب کنه‌ای، خون شاش و پیروپلاسموز معرفی کرده‌اند و بیشتر در مناطق گرمسیر گزارش شده است.
به گروه بابزیاهای بزرگ تعلق دارد و به شکل دوتایی است که دوجسم انگل بوسیله زاویه تندی به هم چسبیده‌اند.زاویه بین دو انگل حاده و اشکالی به صورت گرد و آمیبی دارند.
کنه‌های بوفیلوس آنولاتوس، ریپی سفالوس بورسا و همافیزالیس پونکتاتا درایرانناقل این انگلند.
گوساله‌ها تا سن 9-12 ماهگی در برابر آلودگی مقاوم هستند.
مهمترین نشانه تب است که به 41-42 درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد. حیوان دچار کم‌خونی و هموگلوبینوری می‌شود. به همین دلیل ادرار به رنگ قرمز (خون شاش) مشاهده می‌شود.
زردی در مخاطات و اسهال و یبوست از دیگر علائم این بیماری هستند.
در کالبدگشایی، ادم زیرجلدی و داخل عضله‌ای و زردی دیده می‌شود.
بابزیا بوویس
گاو میزبان قطعی این انگل است. این انگل به گروه بابزیاهای کوچک تعلق دارد و به ندرت فرم دوتایی آن مشاهده می‌شود.
انگل در حاشیه گلبول قرمز قرار دارد و دارای واکوئل مرکزی است که جسم انگل را شبیه حلقه انگشتر می‌کند.
شکل داخل کنه‌ای در کنه ایکسودس ریسینوس و در شمال ایران دیده می‌شود.
عوارض این انگل به دلیل فعال شدن سیستم کینین می‌باشد. زردی دیده می‌شود. اما کم‌خونی هم در اواخر بیماری مشاهده می‌گردد. 7-10 روز بعد از آلودگی تب عارض می‌شود و بعد از مدت کوتاهی هموگلوبینوری دیده خواهد شد.
قرمزی ادرار و وجود هموگلوبین در آن که غالباً همراه با فرم مغزی است ازدیگر علائم است. در این حالت جسم خاکستری مغز به شدت پرخون می‌شود.
در کالبدگشایی ادم زیرجلدی و داخل عضله‌ای و زردی دیده می‌شود.
تشخیص بابزیوز
علائم بالینی بخصوص وقتی که در فصل فعالیت کنه باشد.
تهیه گسترش خون و رنگ‌آمیزی گیمسا و مشاهده اشکال پیروپلاسمی انگل در داخل گلبول‌های قرمز
تشخیص تفریقی
این بیماری را می‌بایست از لپتوسپیروز و شاربن تفریق داد زیرا آﻧﻬا نیز خون شاش ایجاد می‌کنند.
پیشگیری
• مبارزه با ناقلین
• واکسیناسیون
درمان بابزیوزیس
دی مینازن اسیچورت 3.5 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن.
ایمیدوکارب دی پروپیونات با دوز 1 میلی‌لیتر به ازای هر 100 کیلوگرم وزن بدن.
ممکن است در موارد شدید بیماری نیاز به تکرار این دوز 24 ساعت بعد از تزریق اول باشد.
تجویز ترکیب ویتامین B12 + آهن + سیانوکوبالامین
آنتی‌بیوتیک‌تراپی مانند استفاده از اکسی تتراسایکلین هیدروکلراید
منبع: داروسازی نصر فریمان