به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ طبق اظهارات «دکتر بهزاد امیری» از سال ۱۳۸۹ لغایت سال ۱۳۹۶ میزان بروز بیماری بروسلوز انسانی در کشور از ۱۶,۴ در صدهزار نفر به ۱۹در صدهزار نفر افزایش یافته است.
به نقل از حکیم مهر؛ رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت معتقد است که تلاش در افزایش پوشش واکسیناسیون دامی در بخش دامپزشکی و استقرار وسیع کارخانه‌های پاستوریزاسیون و تولید فراورده‌های پاستوریزه و شیر، از مهمترین عوامل کاهش بروز این بیماری طی سال‌های اخیر بوده است.
دکتر بهزاد امیری توضیحاتی را در خصوص وضعیت بروسلوز انسانی در کشور به حکیم مهر می‌دهد.
حکیم مهر: آقای دکتر، ارزیابی شما از وضعیت بیماری بروسلوز انسانی در کشور چیست؟
با بررسی بیماری طی ۳ دهه اخیر یعنی از سال 67 تا سال 96، مشاهده می‌شود که موارد بیماری در سال 68 از 170 مورد در ۱۰۰هزار نفر به 19 مورد در ۱۰۰هزار نفر در سال 96 جمعیت رسیده است که مطابق با برنامه‌های مبارزه با بروسلوز (تب مالت) در کشور، علاوه‌بر ایجاد و تقویت هماهنگی بین بخشی، به‌عنوان مهمترین راهکار در پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان، آموزش جامعه و گروه‌های در معرض خطر، آموزش کارکنان، پزشکان و دامپزشکان به‌عنوان راهکارهای دیگر برنامه طی سالیان گذشته به‌طور جدی مدنظر بوده است.
حکیم مهر: مهمترین عوامل موثر در کاهش بروز این بیماری طی این سال‌ها چه بوده است؟
تلاش در افزایش پوشش واکسیناسیون دامی در بخش دامپزشکی و استقرار وسیع کارخانه‌های پاستوریزاسیون و تولید فراورده‌های پاستوریزه و شیر از مهمترین عوامل بودند. همچنین شناسایی کانون‌های آلوده دامی، آموزش گروه‌های در معرض خطر از جمله کشاورزان، دامداران، چوپانان، کارگران کشتارگاه، قصابان، خانم‌های خانه‌دار در مناطق روستائی و کارکنان آزمایشگاه از عوامل دیگر در کاهش بروسلوز خواهند بود.
حکیم مهر: اگرچه به طور کلی در ۳ دهه اخیر شاهد کاهش میزان بروز بروسلوز بودیم، اما نگاهی به نمودارها حاکی از آن است که بین سال‌های 1380 تا 1384 میزان بروز بیماری با رشد مواجه بوده است. چرا؟
بله. طی این ۴ سال، بروز بیماری از 25 در صدهزار نفر به 39 درصد هزار نفر جمعیت افزایش یافته است. عمده دلیل این افزایش علاوه‌بر ارتقاء سیستم مراقبت و گزارش‌دهی بیماری، تغییر سیاست‌های اجرایی واکسیناسیون دامی در طی این سال‌ها برای افزایش پوشش واکسن در جمعیت دام‌های بالغ و نابالغ (گاو، گوساله، گوسفند، بز، بره و بزغاله) بوده است.
به دنبال آن از سال 1384 لغایت سال 1388 میزان بروز بیماری از 39 در صدهزار نفر به 5/17 در صدهزار نفر کاهش یافت و از سال 1389 لغایت سال 1396 میزان بروز بیماری از 4/16 در صدهزار نفر به 19 در صد هزار نفر افزایش یافته است.
حکیم مهر: توزیع بیماری به لحاظ جغرافیایی و سنی چگونه است؟
استان‌های لرستان، کردستان، زنجان، همدان، کرمانشاه و خراسان شمالی بیشترین آلودگی را داشته‌اند. به نحوی که میزان بروز در این استان‌ها از 40 در ۱۰۰هزار نفر به بالا بوده است.
بیشترین تعداد مبتلایان در گروه سنی 30 – 20 سال بوده‌اند، بالاترین تعداد موارد در ماه‌های فصل بهار و تابستان همزمان با فصل زایش و شیردهی دام‌ها دیده می‌شود و در مناطق روستایی با رقم 77درصد بیشتر از مناطق شهری با رقم 23درصد و در هر دو جنس مذکر 58 درصد و مؤنث 42 درصد دارد.
حکیم مهر: نقش استان‌ها در مبارزه با بیماری بروسلوز چه بوده است؟
آگاهی از وضعیت تعداد موارد و میزان بروز بیماری در انسان و دام در استان‌ها، خصوصیات اپیدمیولوژیک مناطق آلوده در دو بخش بهداشت و دامپزشکی، از طریق تبادل اطلاعات، طی چندسال اخیر از عمده فعالیت‌های استانی در مبارزه با این بیماری بوده است.
در این حوزه موفقیت‌ها و دستاوردهای زیادی به دست آمده است که از جمله آنها می‌توان به تقویت نظام مراقبت و دستیابی به اطلاعات دقیق‌تر موارد انسانی، افزایش آگاهی و دانش کارکنان بهداشتی، افزایش نسبی سطح آگاهی جامعه در مورد راههای انتقال و پیشگیری از ابتلا به بیماری تب مالت، افزایش آگاهی پزشکان بخش خصوصی از طریق برگزاری سمینارهای مدون بازآموزی، ثبت آنلاین داده‌های آماری از طریق سیستم پورتال در کشور و برقراری و ارتقای ارتباطات بین بخشی از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی مشترک مراکز بهداشتی درمانی و دامپزشکی اشاره کرد.
حکیم مهر: از نظر شما مهمترین علل افزایش بروز این بیماری در برخی مقاطع زمانی چه بوده است؟
به موارد زیادی می‌توان اشاره کرد، از جمله توسعه صنایع دامپروری بدون استفاده از روش‌های علمی و مدرن، تداوم روش‌های دامپروری سنتی در مناطق روستایی و عشایری، عادات غذایی سنتی، ناکافی بودن آگاهی در بهداشت فردی و محیط، استانداردنبودن روش‌های جمع‌آوری و آماده‌سازی شیر، جابه‌جایی و حمل و نقل حیوانات، ناکافی بودن پوشش کامل واکسیناسیون بر علیه بیماری در دام، تمایل استفاده جامعه از شیرخام به‌صورت فله به‌دلیل وجود باورهای غلط در مورد فرآورده‌های پاستوریزه، عدم تمایل دامداران در کشتار دام آلوده به‌دلیل ناکافی بودن پرداخت غرامت به صاحبان دام‌های آلوده.