به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پراکنش بز تالی استان هرمزگان مخصوصاً شهرستان‌های میناب، بندر لنگه، بندرعباس، بندر خمیر و جزایر قشم است.
جمعیت: کمتر از نصف بزهای استان هرمزگان از این نژاد هستند. جمعیت بزهای تالی در این استان زیاد است به طوری که تنها جمعیت بزهای تالی در چند شهر و جزایر قشم ۴۰۰هزار راس است.
ویژگی های ظاهری بز تالی
دست و پای ظریف
رنگ بدن: قهوهای سوخته تا روشن
گوش‌های کوچک
پوشش مویی کوتاه و براق
فاقد شاخ
ویژگی تولیدی بز تالی
میانگین طول دوره شیردهی: ۱۲۰ روز
میانگین میزان تولید شیر در یک دوره شیردهی:0.7 تا 1 کیلوگرم
وزن تقریبی در هنگام تولد: ۲٫۵ کیلوگرم
میانگین وزن در زمان شیرگیری: ۱۰ کیلوگرم
وزن تقریبی در هنگام بلوغ: ۳۰ کیلو گرم
درصد دوقلوزایی: 25% تا 45%
از آنجایی‌که نژاد بز تالی دوره‌ی شیردهی و میزان شیر زیادی ندارد، ترجیحاً به عنوان بز گوشتی روی آن حساب باز می‌کنند.
در هر دوره یا فصل جفت‌گیری گله بزهای ماده تالی نیاز به بزهای نر دارند که بسته به تعداد بزهای ماده، تعداد بز نر لازمه مشخص می‌شود.
با توجه به تحقیقات تجربی انجام شده برای هر ۲۵ تا ۳۵ بز ماده، یک بز نر کافی است.
به طور مثال در یک دامداری یا گله‌ای که ۱۰۰ بز ماده نگهداری می شود، ۳ تا ۴ بز نر لازم است که این موضوع نشان‌دهنده‌ی تاثیر و اهمیت زیاد بزهای نر در عملکرد دامداری نسبت به بزهای ماده را بیان می‌کند.
اما باید جهت خرید بز نر در هر نوع نژادی از جمله تالی معیارهای دیگری مثل سن بز نر که بهترین سن برای نرینگی کردن آنها از۵/۱ سالگی شروع می‌شود.
بزهای تالی دارای بـدن کشـیده و دسـت و پـای بلنـد و پسـتان‌های کوچـک و معمولاً آمیخته‌های آن دارای پستان‌های بزرگ و پاندولی می‌باشد، داشتن موهـای کوتـاه مناسـب منـاطق گرمسیری، دست و پاهای بلند و رنگ غالبـاً قهـوه‌ای، گوشـ‌های کوچـک تـا متوسـط و انـدام کشـیده از خصوصیات نژاد این دام به شمار می‌رود با توجه به خصوصیات تولیدی و توانائی تولیـد ایـن نـژاد در شـرایط سخت محیطی باعث شده است که در چند دهه خیر با نژادهای مختلـف بـز وارداتـی و داخلـی بـه شـکل غیرکنترل شده و غیر اصولی آمیخته شود که در درازمدت می‌تواند احتمالاً باعـث کـاهش توانـائی تولیـد این نژاد نسبت به گذشته شود.
از آنجائی‌که این نژاد، یک نژاد شیری و گوشتی مـی‌باشـد درحـال حاضـر جهت تولید گوشت قرمز از طریق تولید و عرضه بزغاله‌ها بیشـتر مـدنظر دامداران مـی‌باشـد، لـذا ارزش اقتصادی این دام براساس میزان رشد، راندمان تولیدمثل و توانائی تولید استوار است.
منابع غذایی بزها بیشتر شامل علوفه مرتعی و خوراک دستی است و در مناطقی که بزهای کرکی وسـیاه موئی پرورش داده می‌شوند میزان وابستگی به مرتع بیشتر است درمناطق ساحلی توده‌های بز موجود کـه پتانسیل شیردهی بیشتری دارند وابستگی نسبی کمتری به مرتـع دارنـد وبخشـی از نیـاز آنهـا از طریـق تغذیه تکمیلی برآورده می‌شود.
انواع خوراک‌های تکمیلی ایـن گـروه عبارتنـد از: علف‌هـای بـاغی و صـحرایی برداشت شده، پـس‌مانـده‌هـای محصـولات کشـاورزی، خرمـای ضـایعاتی، جـو، سـبوس و نـان خشـک می‌باشد.
به هر حال تغذیه از جمله مهمترین عوامل در پرورش دام است و دقـت بیشـتر در تغذیـه دام امـری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است چون که از لحاظ اقتصادی حدود 70درصد هزینه دامداری مربوط بـه تغذیـه دام‌هاست.
هدف از پرورش بز تالی
قبل از هر چیز لازم است هدف از پرورش بز تالی مشخص شود یـا بعبـارت دیگـر در راسـتای تولیـد چـه محصولی اقدام به پرورش بز تالی می‌شود آنچه مسلم است در شرایط کنونی پـرورش، علی‌رغم تصـورات موجود تولید شیر از بز تالی از اهمیت چندانی برخوردار (از جنبه تجاری) نمـی‌باشـد و در کسـب درآمـد پرورش‌دهندگان بز، بطور مستقیم رقم چندانی را تشکیل نمی‌دهد.
بنابراین آنچه در این خصـوص دارای اهمیت می‌باشد تولید بزغاله است بز تالی از توان چند قلـوزایی (بخصـوص دو قلـوزایی) نسـبتاً خـوبی برخوردار است و در شرایط کنونی سه زایش در طی دو سال امری تقریبا رایج و طبیعـی در بـین گلـه‌هـا است.
بزغاله تالی بعد از سن از شیرگیری (سه ماهگی) تا 5الـی 6 مـاهگی از قیمـت و بـازار فـوق‌العـاده خوبی برخوردار است بخصوص در امر صادرات و بازار کشورهای جنوبی خلیج فـارس نیـز از ارزش افـزوده فوق‌العاده خوبی برخوردار می‌باشد (متاسفانه این امر هم اکنون بصورت قاچاق صورت می‌گیـرد) لـذا بـا توجه به نقش و اهمیتی که تولید بزغاله در کسب درآمد پرورش‌دهنده دارد.
بنابراین هدف اصـلی پـرورش تولید بزغاله می‌باشد ولی برای تولید بزغاله سالم و مقاوم به استرس‌های محیطـی و بـا رشـد معقـول لازم است به وضعیت جسمانی، سلامت و میزان تولید شیر بز (مادر) نیز دقت و توجـه شـود.
در همـین راسـتا لازم است شیوه مدیریتی پیشنهاد گردد که با استفاده از امکانات موجود و ایجاد حداقل تغییر در وضـعیت کنونی پرورش و مد نظر قرار دادن جنبه های اقتصادی پرورش به اهداف فوق دست یافت.
منبع: سایت livesheep - سبز نیوز